Ngọt ngào cây trái vườn quê

Gia đình tôi là một trong số hàng ngàn hộ dân từ bao đời nay đã lập nghiệp trên mảnh đất này. Nhà nào cũng có một vuông đất rộng rãi tới cả mấy sào, đủ để dựng nhà cửa, lát khoảng sân lớn và còn đâu đó diện tích là làm vườn, trồng cây ăn trái.

Gia đình tôi cũng vậy, một ngôi nhà mái ngói nhỏ nhoi xinh xắn nằm nép mình dưới tán của biết bao nhiêu là cây trái luôn sum xuê, với mùa nào thức nấy. Cây trái trong vườn nhà tôi đều thuộc dạng cổ thụ với tuổi đời cả trăm năm, bởi hầu hết số cây ấy được trồng từ thời ông nội tôi, rồi cả một số cây còn được trồng từ trước khi ông nội tôi ra đời.

Trong vườn có vô số các loại cây ăn trái, từ các loại cây lâu niên như: mít, nhãn, vải, hồng xiêm, bưởi, khế... cho tới các loại cây ngắn hạn như: ổi, chuối, đu đủ... Hầu như quanh năm, lúc nào trong vườn nhà tôi cũng có các loại quả chín, nhưng nhiều hơn cả phải là mùa hè.

Ảnh minh họa

Mùa hè, với cái nắng oi nồng, bao nhiêu thứ trái cây đồng loạt bước vào mùa thu hái. Nhãn lồng, vải thiều là cho thu sớm hơn cả khi chỉ cần qua chớm hè là mùi nhãn, vải chín bói đã thoảng bay qua khung cửa sổ lùa vào nhà. Đêm nằm ngủ, chợt thức giấc, mẹ tôi bảo với bố "Thơm thế này thì chỉ độ non tuần nữa là phải bẻ mang bán chứ không thì chim, dơi ăn hết mất"! Mẹ tôi lo là đúng vì ngoài một ít ruộng canh tác lúa, màu ra thì cả 6 miệng ăn trong nhà đều trông chờ vào nguồn thu từ mấy loại trái cây để lấy tiền đong gạo, chi tiêu.

Hôm sau, mẹ kêu bố và mấy anh em chúng tôi làm hình nộm với tờ giấy đuôi nheo treo lên các cành vải, cành nhãn để “dọa” đuổi dơi, chim. Việc đó cũng chỉ đỡ phần nào thôi, chứ đêm đêm các loài chim, nhất là lũ dơi ranh mãnh vẫn mò tới ăn. Vì sợ chim, dơi ăn nhiều, có những năm mẹ kêu thương lái tới bán vải, nhãn sớm để đỡ thất thu...

Khi những cây nhãn, vải vừa được thu hoạch xong thì cũng là lúc gần chục cây mít mật, mít dai ở quanh bờ ao cũng chín. Hầu như hôm nào cũng có mít chín, hôm thì một trái, có hôm nhiều tới cả gần chục trái. Chiều nào không tự tay vỗ mít thì mẹ lại sai anh em chúng tôi vỗ xem có trái nào chín để sớm mai mẹ mang sang chợ làng bên bán lấy tiền. Tôi có nhiều kinh nghiệm vỗ mít được bà nội dạy từ nhỏ, chỉ cần dùng bàn tay vỗ vào thân trái, nghe tiếng kêu bồm bộp, thay vì bình bịch là trái đó đã chín. Dẫu trái đó chưa tỏa mùi thơm nhưng chỉ cần cắt xuống, để một hôm là bổ ăn được. Một cây có thể cho tới cả mấy chục trái, thậm chí trăm trái mỗi vụ. Vì thế, mỗi vụ thu hoạch, số tiền mẹ thu được từ mít cũng đủ mua được hàng tấn lúa, gạo để cả nhà ăn trong một năm.

Mít là loại trái tôi cực thích bởi mùi thơm hấp dẫn, vị ngọt ngào khó quên. Biết mấy đứa con thích ăn nên bố mẹ tôi bao giờ cũng để các con ăn thỏa thích. Thế nhưng, dẫu có thèm, có háu ăn đến mấy thì anh em tôi cũng chỉ cần ăn lượt chín đầu mùa là chán ngán.

Ảnh minh họa

Những mùa mít chín của suốt những năm tháng ấu thơ cũng khiến tôi luyến lưu nhiều hoài niệm. Đó là món hạt mít rang, luộc thường không thể thiếu trong ngăn cặp sách những buổi tới trường để cùng chúng bạn ăn sau giờ ra chơi. Hay món sơ mít muối chua om với cá đồng của mẹ sao nó ngon, ngọt, thơm đến thế. Tới tận bây giờ, tôi vẫn không thể quên hương vị ấy, vẫn ao ước được trở về tuổi thơ để được ăn.

Mùa hè chói chang còn là mùa của na, ổi, hồng xiêm, chuối và đu đủ. Những thứ trái này dưới nắng vàng một thời gian là đồng loạt chín để rồi theo mẹ tôi xuất hiện đều đặn ở phiên chợ làng mỗi sớm mai. Lần nào bán trái cây về, mẹ cũng mua cho quà, nào bỏng ngô, kẹo bột, kẹo vừng, oản đường...

Tôi yêu khu vườn nơi quê nhà bởi những mùa trái ngọt chín thơm, bởi chính những trái cây hun đúc vị ngọt thơm từ lòng đất ấy đã mang lại sự sống cho gia đình tôi, để anh em tôi có tiền ăn học nên người.

Tôi biết ơn mảnh vườn và những cây trái. Vì thế, mỗi khi hè tới, tôi lại nôn nao nhớ quê. Những lúc như vậy, tôi chỉ ước ao được đứng giữa khu vườn, được ăn thỏa thê loại trái chín nào mình thích…

Đặng Đức