Hội nhập để làm chủ biển khơi

Tổ chức Thủy đạc quốc tế là tổ chức liên chính phủ được thành lập từ năm 1921, có trụ sở tại Monaco. Việc tham gia IHO cho phép các quốc gia tiếp cận công nghệ hiện đại, đồng thời có tiếng nói trong thiết lập hành lang kỹ thuật cho hoạt động hàng hải và khai thác tài nguyên biển.

Việt Nam gia nhập IHO là hoạt động cụ thể hoá chủ trương chủ động, tích cực hội nhập quốc tế của Đảng và Nhà nước, đánh dấu chặng đường mới trong lịch sử phát triển của Hải quân nhân dân Việt Nam và Ngành Thủy đạc Việt Nam.

Tùy viên quân sự Australia tham quan sản phẩm hải đồ của Đoàn Đo đạc biên vẽ hải đồ và nghiên cứu biển. Ảnh: Thanh Tùng

Với việc gia nhập IHO, Việt Nam thực hiện đầy đủ các quy định của Công ước Thủy đạc quốc tế, khẳng định đóng góp tích cực và có trách nhiệm vào các vấn đề đảm bảo an ninh và an toàn hàng hải của khu vực và thế giới; sẵn sàng hợp tác với các quốc gia thành viên IHO với phương châm là bạn, đối tác tin cậy và thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế.

Trong tiến trình chuẩn bị gia nhập IHO, Đoàn Đo đạc biên vẽ hải đồ và nghiên cứu biển (Bộ Tham mưu Hải quân) là lực lượng nòng cốt, trực tiếp thực hiện các nhiệm vụ khảo sát thủy đạc, xây dựng hệ thống dữ liệu bản đồ hàng hải và chuẩn hóa sản phẩm theo tiêu chuẩn quốc tế.

Qua hơn 60 năm xây dựng và trưởng thành, cán bộ, chiến sĩ Đoàn Đo đạc biên vẽ hải đồ và nghiên cứu biển đã thực hiện hàng nghìn chuyến khảo sát dọc theo bờ biển, vùng đảo và thềm lục địa của Tổ quốc. Các thông số về độ sâu, địa hình đáy biển, dòng chảy, thủy triều, dòng hải lưu… được thu thập, xử lý và chuyển hóa thành hệ thống hải đồ phục vụ công tác quân sự, quốc phòng, dân sự, an toàn hàng hải và phát triển kinh tế biển.

Đặc biệt, trong giai đoạn Việt Nam chuẩn bị hồ sơ gia nhập IHO, đơn vị đã đóng góp quan trọng trong việc chuẩn hóa dữ liệu hải đồ hàng hải theo định dạng điện tử; xây dựng cơ sở dữ liệu thủy đạc hiện đại; đào tạo cán bộ thủy đạc đạt chuẩn quốc tế; tăng cường phối hợp khảo sát với các lực lượng trong và ngoài Quân chủng.

Khơi dậy tinh thần nghiên cứu khoa học ở Trung tâm Bảo đảm kỹ thuật Vùng 3

Câu lạc bộ “Nghiên cứu khoa học trẻ” thuộc Trung tâm Bảo đảm kỹ thuật Vùng 3 Hải quân, thành lập từ năm 2021, là sân chơi trí tuệ giúp ươm mầm những tài năng...

Các sản phẩm hải đồ của Đoàn hiện nay không chỉ phục vụ điều hướng và bảo đảm an toàn hàng hải trong điều kiện thường xuyên mà còn góp phần quan trọng trong bảo vệ chủ quyền biển đảo và vùng đặc quyền kinh tế của Tổ quốc.

Đại tá, Tiến sĩ Khương Văn Long, Đoàn trưởng Đoàn Đo đạc biên vẽ hải đồ và nghiên cứu biển nhớ lại: Năm Việt Nam chính thức trở thành thành viên thứ 84 của IHO, tôi có dịp cùng đoàn Thủy đạc Việt Nam sang công tác tại Na Uy. Trong khuôn khổ buổi làm việc với đối tác bạn, tôi vinh dự được giới thiệu về hệ thống trang thiết bị, công nghệ đo đạc biển và quá trình xây dựng bản đồ, hải đồ của Việt Nam. Những thông tin này đã góp phần quan trọng để Na Uy trở thành kênh phân phối chính thức hải đồ điện tử biển của Việt Nam trên trường quốc tế.

Bước đi chiến lược

Việt Nam bắt đầu xúc tiến hồ sơ gia nhập IHO từ đầu những năm 2000, dưới sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ và sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan như Cục Bản đồ (Bộ Tổng Tham mưu, Bộ Quốc phòng), Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam (nay là Cục Biển và Hải đảo Việt Nam); đặc biệt là Ủy ban Biên giới quốc gia cùng sự tham gia trực tiếp của Đoàn Đo đạc  biên vẽ hải đồ và nghiên cứu biển.

Đại tá Trần Văn Hiếu, Trưởng phòng Thủy đạc, Bộ Tham mưu Hải quân cho biết: Kể từ khi trở thành thành viên IHO, Việt Nam đã tích cực tham gia các hội nghị, nhóm công tác kỹ thuật, đóng góp tiếng nói trong xây dựng tiêu chuẩn hải đồ điện tử khu vực và toàn cầu. Đặc biệt, nước ta cũng phối hợp chặt chẽ với các nước ASEAN trong khối Ủy ban Thủy đạc Đông Á (EAHC) để thúc đẩy hợp tác, chia sẻ dữ liệu và nâng cao năng lực khu vực.

Quang cảnh khai giảng khóa đào tạo về thủy đạc và cấp chứng chỉ quốc tế. Ảnh: Thùy Liên

Trong bối cảnh chuyển đổi số và hội nhập quốc tế mạnh mẽ hiện nay, Ngành Thủy đạc Việt Nam đang hướng tới việc xây dựng cơ sở dữ liệu biển số hóa đồng bộ; triển khai hệ thống bản đồ, hải đồ điện tử phục vụ nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, vận tải biển, đánh bắt thủy sản, du lịch; mở rộng hợp tác quốc tế trong đào tạo, chuyển giao công nghệ.

Đoàn Đo đạc biên vẽ hải đồ tiếp tục được giao nhiều nhiệm vụ quan trọng, trong đó có khảo sát phục vụ lập hải đồ điện tử vùng biển trọng yếu, triển khai mạng lưới trạm đo thủy văn hiện đại và tham gia các hoạt động hợp tác khu vực, góp phần khẳng định vai trò là lực lượng kỹ thuật hàng đầu trong bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc.

Việc gia nhập IHO là bước đi chiến lược trong tiến trình xây dựng và phát triển Việt Nam trở thành quốc gia mạnh về biển. Bước đi đó có đóng góp quan trọng của Ủy ban Thủy đạc Việt Nam và lực lượng thầm lặng nhưng vô cùng to lớn của các lực lượng chuyên trách của mà nổi bật là những người "đo đáy biển, vẽ bản đồ chủ quyền" của Đoàn Đo đạc biên vẽ hải đồ và nghiên cứu biển.

Bài ảnh: Hoàng Việt, Doanh Phiên