Hệ thống cấp phát nhiên liệu tập thể cho tàu hải quân (Phần 2): Hệ thống cấp phát nhiên liệu ngoài cảng

Giải quyết nhiệm vụ cấp phát nhiên liệu, ngoài biện pháp cấp đủ tại cảng còn có biện pháp khác là cấp bổ sung khi tàu đã ra khu vực neo đậu phân tán. Tuy nhiên, trên thực tế là các vịnh, vũng mà lực lượng tàu có thể phân tán không thể trang bị trước những hệ thống cấp phát nhiên liệu. Vì vậy, ở Liên Xô trước đây, ngay từ năm 1977 người ta đã phát minh ra và đưa vào sử dụng trong thực tế hệ thống cấp phát nhiên liệu ngoài cảng nhằm áp dụng trong trường hợp này.

Hệ thống cấp phát nhiên liệu ngoài cảng nói trên có tên viết tắt là BZKR. Trên thực tế Liên Xô có vài hệ thống như vậy, trong đó hay được sử dụng là hệ thống BZKR-100M. Quy trình sử dụng hệ thống này được minh hoạ như ở hình dưới đây.

Hệ thống BZKR cấp phát nhiên liệu cho tàu neo đậu gần bờ

Về cơ bản hệ thống BZKR gồm: Các ống mềm dài làm từ vải cao su dùng để chuyển dầu từ kho/bồn chứa trên bờ đến các tàu đang neo đậu phân tán trong vịnh, vũng; bộ thiết bị đặt ống; các ru-lô quấn ống mềm; hệ thống thông tin liên lạc, báo hiệu và kiểm soát; thiết bị neo (phao nổi, bè mảng); thiết bị phân phối trên vịnh, vũng đậu tàu; các máy bơm… Các hệ thống này cũng đã không ít lần được Liên Xô sử dụng trong việc chuyển nhiên liệu từ các tàu dầu đang neo đậu bên ngoài những đoạn bờ không có cảng để cấp cho những đơn vị đóng quân ở những vùng xa xôi, khó tiếp cận bằng đường bộ nhưng lại gần bờ biển.

Mô tả chung về kết cấu và kỹ thuật thì hệ thống BZKR-100M gồm có: Đường ống mềm bằng vải cao su (chiều dài trên 1000m) với các phụ kiện khoá ống; các ru-lô quấn ống; các phụ kiện để nối ống với đầu ống nhận/tiếp dầu trên tàu chiến đấu và tàu chở dầu; bộ chia dạng mâm tròn để rút cạn dầu trong đường ống; các phao nâng và phao bè để cập mạn vào tàu; các thiết bị phụ trợ khác (máy phát điện…); dụng cụ, phụ tùng khác.

Hệ thống BZKR-100M có năng lực cấp nhiên liệu lên đến 90m³/giờ; chiều dài đường ống lên đến 1440m; có 2 bộ ống đường kính 100mm. Hệ thống này được vận chuyển trên 3 xe ZiL-131, kíp vận hành 4 người, thời gian triển khai và thu hồi khoảng 4 giờ. Khi thực hiện nhiệm vụ hệ thống sẽ ghép ống nối trên biển trước sau đó kéo ống và ghép nối với tàu nhận, ghép nối với thiết bị phân phối trên bờ biển. Hệ thống có khả năng làm việc được trong điều kiện sóng gió cấp 3.

Ngoài ra, trong trường hợp hệ thống đường ống, kho dầu trên cảng bị hư hỏng, những hệ thống cấp phát nhiên liệu ngoài cảng dạng này còn có thể được sử dụng để cấp phát nhiên liệu thay cho hệ thống cố định ở các quân cảng.

Đức Thắng