Đồng Triều

Làng ven sông, mở mắt ra là thấy đê quai chình ình chắn ngang trước mặt. Nhà cửa, ruộng vườn hun hút sâu phía dưới. Con đê như một bức trường thành che chắn hết không gian. Nếu chạy một mạch, vượt con dốc chéo triền cỏ may tím ngút ngát lên mặt đê gập gồ, lồi lõm vết chân trâu, nhìn phía sau để thấy làng xóm dưới chân mình, nhìn phía trước để thấy đồng bãi xanh ngút mắt, nhìn bốn phương tám hướng để thấy cả chân trời thì mới thấy tim mình rộn rã, xôn xao.

Ảnh minh họa

Dưới chân đê, bình yên và an phận là lũ tre chắn sóng. Hàng trăm, hàng ngàn bụi tre gai thân gộc, chằng chéo, quấn túm. Mỗi bụi tre là một đại gia đình. Ông bà, bố mẹ, anh chị em, con cháu quây tròn một khối. Không bao giờ to tiếng. Chỉ rì rầm. Rồi hát ru kẽo kẹt, ầu ơ. Hát ru cho gió sông lồng lộng thổi; hát ru cho hàng ngàn mắt nắng vàng nhảy nhót dưới chân; hát ru cho đất trời cả bốn mùa xao động; ru đàn trâu về nghỉ dưới tàng cây. Và hát ru cho cả cái chợp mắt ban trưa vội vã của bao kiếp người lam lũ, nhọc nhằn, thân áo nâu bạc phếch, mặn chát mồ hôi.

Dòng sông Cái bên lở, bên bồi, mỗi năm một lần đảo chiều đều đặn. Nhà mình có khoảnh ruộng giáp sông. Nhưng đường đất bãi không thăm thẳm, vời vợi, không mỏi cẳng, chồn chân mà nao nức, mà khấp khởi vì mỗi mảnh ruộng bãi lại mở ra cả một chân trời những niềm vui. Em nhớ ngày đầu về thăm quê anh, đồng cuối đông cả một nửa chân trời hoa cải. Li ti vàng ngọt mắt, xiu xíu trắng mượt lòng. Cả một biển hoa mênh mông, ngàn lớp lớp sóng xô trong gió. Nắng cuối đông đang uể oải trốn tìm bỗng bừng dậy rót giọt vàng như mật, lại càng vàng thăm thẳm, lại càng trắng nôn nao. Không còn khoảng cách không gian, chỉ còn hoa ngút mắt dâng lên, trời thấp xuống dần, rồi chạm mặt vào nhau cuối bãi, âu yếm, xôn xao.

Anh và mẹ còn dẫn em về cuối bãi. Dòng mùa đông, lừng lững trôi xuôi và xam xám màu trời. Gió cồn lên. Sóng gối sóng khoét sâu vào bãi. "Sang năm dòng lở bên này em ạ!". "Thế nhà mình mất ruộng?". "Ừ! Sông vào tít trong kia!". Lại cuồn cuộn ào về trong tim em dòng sông mùa lũ biến hình mênh mông không thấy bờ, dấn mình vào tận mép đê quai, gầm gừ, sôi sục. Lũ tre chắn sóng thôi yên phận, thôi bình yên kẽo kẹt hát ru, gồng mình lên, tay trong tay, vừa an ủi, vừa vỗ về, vừa vuốt ve đẩy sông về chỗ cũ. Không còn ngô, chẳng còn khoai, cũng chẳng còn cả một nửa chân trời hoa cải mà chỉ thấy dưới chân mình những chỏm tre chắn sóng, và ngút ngát tầm nhìn chỉ là nâu hồng, nồng ấm phù sa. Lại nhớ em từng ước, nếu có kiếp sau, em muốn được làm hạt phù sa bé nhỏ, theo gió, theo sóng mỗi mùa đi đến một chân trời, được nằm lại một vùng đất bãi, được hóa thân vào xanh mơn man cây lá, vào dịu dàng, rực rỡ mùa hoa. Rồi lại nương theo gió và theo sóng, lại phiêu du cho trọn một kiếp đời.

Anh của em bây giờ theo cánh hải âu bay ra Trường Sa đầy nắng gió, vẫn thường nhắn về nhắc: "Tháng giêng mùa hoa bưởi, Vợ ơi!". Vâng đúng rồi mùa hoa bưởi! Em sẽ gửi theo gió đến anh và các đồng đội ngoài đảo ngàn cánh trắng nhị vàng thơm ngọt xôn xao.

          Nguyễn Hải Yến