Cội nguồn nghĩa nặng tình sâu

“Đây là một chuyến đi để lại trong tôi nhiều ấn tượng khó quên về sự hy sinh dũng cảm của lực lượng vũ trang và nhân dân Quảng Trị trong những năm chiến tranh ác liệt. Tôi cũng ghi sâu tình cảm của quân dân nơi đây với cán bộ, chiến sĩ Hải quân. Tuổi trẻ chúng tôi còn rất nhiều việc phải làm với vùng đất dầy ân nặng nghĩa này”-Thiếu tá Cao Quyết Thắng, Trợ lý Ban Thanh niên Hải quân tâm sự.Đất nghèo sinh những anh hùngTheo đúng lịch trình, sáng 7-4, đoàn “Hành quân về nguồn” đã về 3 xã Vĩnh Trung, Vĩnh Thái, Vĩnh Kim thuộc huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị để thăm, tặng quà địa phương và các gia đình đã có công giúp đỡ, nuôi giấu Đặc công Hải quân, sát cánh cùng bộ đội Đặc công trong chiến đấu. Đại tá Phạm Văn Vững, Chủ nhiệm Chính trị Hải quân bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc của cán bộ, chiến sĩ Quân chủng Hải quân về sự giúp đỡ, tạo điều kiện của Đảng bộ, chính quyền và quân dân các địa phương với Đặc công Hải quân trong chiến tranh chống Mỹ cứu nước.

 Các đại biểu cắt băng khánh thành nhà tình nghĩa tặng gia đình bà Nguyễn Thị Con ở thôn Xuân Lộc,  xã Gio Việt, huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị.

Ngày ấy, vùng đất Vĩnh Linh, nơi Đặc công Hải quân chọn làm hậu cứ nằm gần hàng rào điện tử Mắc-na-ma-ra. Đây là vùng tự do của ta, cũng có nghĩa là vùng để pháo địch từ bờ Nam “tự do” bắn phá. Ở một chiến trường ác liệt như vậy nhưng Đặc công Hải quân thực sự được sống trong sự thương yêu, đùm bọc của bà con; thực sự được sống trong một thế trận lòng dân vững chắc.

Thay mặt chính quyền, nhân dân xã Vĩnh Thái, ông Ngô Thế Thành, Chủ tịch UBND xã cảm ơn sự quan tâm của Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Hải quân với địa phương. Theo ông Thành, chuyến đi này của đoàn công tác là dịp để mọi người cùng ôn lại quá khứ, nhớ về sự che chở của bộ đội Đặc công Hải quân, sự giúp đỡ của nhân dân trong chiến đấu. Đến xã Vĩnh Kim, mọi người vô cùng xúc động với những thông tin mà ông Nguyễn Đức Điền, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã cho biết: Toàn xã có 264 liệt sĩ, 62 thương binh và nạn nhân chất độc da cam, 35 Bà mẹ Việt Nam Anh hùng. 100% số người sinh từ 1950 trở về trước đều là đối tượng được hưởng chế độ người có công với nước. Đến bây giờ, số bộ đội và nhân dân còn nằm lại dưới 3 địa đạo bị bom Mỹ đánh sập vẫn không tính được bởi không có cách nào đưa mọi người lên.

Ấy là chỉ riêng xã Vĩnh Kim, xã anh hùng. Còn với cả Quảng Trị thì con số đau thương ấy còn phải nhân lên gấp bội. Chỉ riêng số liệt sĩ đã hy sinh và đang yên nghỉ tại 72 nghĩa trang liệt sĩ trong tỉnh đã gần 60 nghìn người. Người ta đã thống kê rằng cứ 8 người dân Quảng Trị được sống trong thanh bình hôm nay phải đổi bằng sinh mạng của 1 người chiến sĩ. Một vùng đất đẫm máu xương và nặng ân tình với nhân dân cả nước.

Một vùng đất mà mỗi khi nhắc đến, bất cứ một người dân yêu nước nào cũng thấy thương cảm, hãnh diện, tự hào và thấy phải có trách nhiệm góp phần xây dựng ngày càng giàu đẹp hơn.Chiều 7-4, đoàn trao nhà tình nghĩa cho bà Mai Thị Con ở thôn Xuân Lộc, xã Gio Việt, huyện Gio Linh. Gia đình bà trước đây đã từng nuôi giấu, giúp đỡ Đặc công Hải quân. Trong buổi lễ, Phó đô đốc Đinh Gia Thật, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Hải quân xúc động nói: “Cán bộ, chiến sĩ Đặc công Hải quân sẽ không bao giờ quên những năm tháng sống ở chiến trường Quảng Trị, một vùng quê nghèo khó dưới những căn hầm tình nghĩa. Các anh đã được tiếp sức, sẻ chia bằng những nắm cơm thấm đẫm mồ hôi, công sức của người dân trong khi chính bà con vẫn phải ăn củ mì, củ tróc để sống và chiến đấu.

Nếu không có sức mạnh của lòng dân; nếu không được Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Quảng Trị đùm bọc, che chở, nuôi dưỡng và cùng chiến đấu, hy sinh thì Đặc công Hải quân khó mà hoàn thành nhiệm vụ chiến đấu chứ chưa nói gì đến việc lập nên những chiến công…”. Bồ câu chao liệng trên vùng đất thiêngNgày 8-4, chúng tôi đến viếng các liệt sĩ tại Nghĩa trang liệt sĩ Đường 9, Nghĩa trang liệt sỹ Trường Sơn, Thành cổ Quảng Trị và Bia di tích Chiến thắng Cửa Việt. Chủ trì lễ viếng Nghĩa trang liệt sỹ Trường Sơn, Bia di tích Chiến thắng Cửa Việt là Phó đô đốc Đinh Gia Thật và đồng chí Nguyễn Văn Hùng, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị. Trong không khí trang nghiêm của buổi lễ và ngàn ngạt hương trầm, hình ảnh những chiến đấu viên Đặc công Hải quân sống trong cát, chết vùi mình trong cát lại hiện về khiến mọi người rưng rưng khóe mắt.

Các đại biểu dâng hương tưởng niệm tại Nghĩa trang liệt sĩ Trường Sơn

Chúng tôi cũng không vơi niềm xúc động khi được nghe chị Cáp Thị Thiên Trang, Hướng dẫn viên khu di tích Thành cổ Quảng Trị kể về sự hy sinh anh dũng của hàng ngàn chiến sĩ đã hy sinh tại mảnh đất chưa đầy 3 km vuông này. 81 ngày đêm-328.000 tấn bom đạn của quân thù. Trung bình mỗi chiến sĩ ta phải gánh chịu 100 tấn bom, 200 đạn pháo. Mỗi mét vuông đất mà quân ta dành được ở Thành Cổ Quảng Trị thực sự là một mét vuông xương máu để những người lính già Hải quân dạn dày trong trận mạc hôm nay cũng trào dâng nước mắt khi bước chân lên viếng tượng đài. “Nhẹ bước chân và nói khẽ thôi/Thành Cổ rộng sao đồng đội tôi nằm chật/Mỗi tấc đất là một cuộc đời có thật/Cho tôi hôm nay đến nghẹn ngào” (Phạm Đình Lân).Ngày xưa Quảng Trị là vùng đất lửa, ngày nay Quảng Trị là vùng đất thiêng trong tâm khảm bao người. Sau 9 tiếng chuông đồng do Phó đô đốc Nguyễn Văn Tình, Anh hùng LLVTND, nguyên Chính ủy Hải quân; đại tá Phạm Văn Vững, Chủ nhiệm Chính trị Hải quân và Phó bí thư Tỉnh đoàn Quảng Trị Trần Xuân Anh cùng thỉnh, đàn bồ câu từ đâu bỗng tụ cả về nơi dâng hương ở Nghĩa trang liệt sĩ Đường 9. Đó có phải là sự hiển linh của hơn 10 ngàn liệt sĩ ghi nhận lòng thành kính của những người lính biển. Đó có phải là sự nhắc nhở của 113, 106, 80… anh hùng liệt sĩ ở những ngôi mộ tập thể chưa thể gọi tên về niềm hạnh phúc của hòa bình, về cái giá của chiến tranh và trách nhiệm của những người đang sống với tương lai của đất nước này?

Bài, ảnh: Văn Toàn-Quang Thanh