Trong những ngày qua, lợi dụng sự quan tâm đặc biệt của cộng đồng mạng đến vụ việc tại Trung tâm Thông tin tín dụng Quốc gia CIC, nhiều đối tượng đã tung ra hàng loạt thông tin giả về việc “lộ dữ liệu” tại các cơ quan, tổ chức khác để thực hiện hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng.
Những tin này nhanh chóng lan truyền trên mạng xã hội, các diễn đàn và hội nhóm trao đổi trực tuyến, nhắm đến nhiều lĩnh vực quan trọng như năng lượng, ngân hàng, vận tải, giao hàng…
Theo cơ quan chức năng, các đối tượng có thể sử dụng nhiều thủ đoạn tinh vi nhằm đánh cắp thông tin và chiếm đoạt tiền trong tài khoản của người dân. Phổ biến nhất là hình thức giả mạo ngân hàng, CIC hoặc tổ chức tín dụng để gửi tin nhắn, email hay thông báo qua mạng xã hội với nội dung cảnh báo giả, chẳng hạn như tài khoản bị lộ mật khẩu, bị khóa tạm thời hoặc phát sinh giao dịch bất thường.
Lợi dụng sự cố an ninh mạng, các đối tượng phạm tội lợi dụng để lừa đảo chiếm đoạt tài sản của người dân. Ảnh: minh họa
Người nhận thường được yêu cầu bấm vào các liên kết để xác minh thông tin hay đổi mật khẩu. Những đường link này thực chất dẫn tới trang web giả mạo hoặc chứa mã độc, có khả năng chiếm đoạt thông tin đăng nhập, mật khẩu, thậm chí buộc người dùng tải ứng dụng giả để kiểm soát thiết bị.
Một thủ đoạn khác là giả mạo tổng đài ngân hàng, CIC hoặc tổ chức tín dụng gọi điện thông báo về rủi ro an toàn tài khoản, từ đó yêu cầu nạn nhân cung cấp thông tin cá nhân hoặc mã OTP.
Tinh vi hơn, kẻ lừa đảo còn mạo danh lực lượng công an, đặc biệt là lực lượng an ninh mạng, để gọi điện đe dọa rằng tài khoản có giao dịch bất hợp pháp. Chúng lợi dụng tâm lý hoang mang, thậm chí bịa ra kịch bản “bắt cóc online”, buộc nạn nhân chuyển tiền để chứng minh vô tội.
Ngoài ra, còn xuất hiện thông tin giả mạo về việc có thể chỉnh sửa dữ liệu tín dụng tại CIC, xóa nợ xấu hoặc rao bán dữ liệu cá nhân liên quan đến sự cố trên.
Nhóm đối tượng dễ trở thành nạn nhân là người cao tuổi ít tiếp xúc công nghệ, học sinh sinh viên còn hạn chế hiểu biết xã hội, công nhân và người lao động tự do thường xuyên sử dụng dịch vụ thẻ tín dụng. Mục tiêu của tội phạm là thu thập dữ liệu cá nhân để xây dựng kịch bản lừa đảo tiếp theo, lừa nạn nhân tự nguyện chuyển tiền hoặc cài đặt ứng dụng độc hại nhằm chiếm quyền kiểm soát thiết bị, qua đó chiếm đoạt tài sản.
Để phòng tránh, người dân cần thường xuyên theo dõi cảnh báo từ cơ quan công an, ngân hàng và báo chí chính thống để nhận diện kịp thời các thủ đoạn lừa đảo.
Trong mọi trường hợp tuyệt đối không cung cấp mật khẩu, mã OTP hay thông tin bảo mật cho bất kỳ ai qua điện thoại, tin nhắn, kể cả khi người đó tự xưng là cán bộ ngân hàng hay công an.
Việc chuyển tiền vào các tài khoản lạ, kể cả tài khoản có tên gần giống cơ quan nhà nước, cũng cần được cảnh giác bởi mọi khoản thu chính thống đều phải có hóa đơn, chứng từ.
Khi cần thay đổi thông tin liên quan đến tài khoản ngân hàng, người dân nên trực tiếp đến quầy giao dịch hoặc sử dụng ứng dụng, website chính thức của ngân hang.
Ngoài ra, mỗi gia đình cần tăng cường tuyên truyền cho người thân, nhất là phụ huynh và người cao tuổi, về cách nhận diện và từ chối các cuộc gọi, tin nhắn lừa đảo. Việc chia sẻ kiến thức về công nghệ và kỹ năng sống sẽ giúp cộng đồng nâng cao cảnh giác, chủ động phòng ngừa và ngăn chặn loại tội phạm ngày càng tinh vi này.
Dương Huy (TH)
Bài viết, video, hình ảnh đóng góp cho chuyên mục vui lòng gửi về
bhqdt@baohaiquanvietnam.vn