53 năm đánh thắng trận đầu: Những bài học từ quá khứ đến hiện tại

Kiên quyết trừng trị những hành động thách thức ngang ngược của địch, Phân đội 3 tàu phóng lôi của Tiểu đoàn 135 Hải quân đã dũng cảm tiến công tàu khu trục Ma đốc, bắn rơi 1 máy bay, bắn bị thương 1 chiếc khác, buộc địch phải tháo chạy ra khỏi vùng biển miền Bắc nước ta.

Bị đánh đuổi, đế quốc Mỹ đã dựng lên “Sự kiện Vịnh Bắc Bộ” để lấy cớ ngày 5-8-1964 dùng không quân, hải quân đánh phá nhiều địa phương ven biển, các căn cứ, vị trí trú đậu tàu thuyền của Hải quân nhân dân Việt Nam (HQNDVN), mở đầu cho hành động leo thang chiến tranh phá hoại miền Bắc XHCN. Cùng với quân và dân các địa phương ven biển, HQNDVN đã giáng trả bọn xâm lược những đòn đích đáng, góp phần bắn rơi 8 máy bay và làm bị thương nhiều chiếc khác, bắt sống giặc lái, làm thất bại bước đầu âm mưu phá hoại miền Bắc của đế quốc Mỹ.

Chiến thắng ngày 2 và 5-8-1964 đã mở đầu trang sử chiến đấu và chiến thắng hào hùng của HQNDVN, góp phần cổ vũ toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta ở miền Bắc và đồng bào miền Nam thi đua đánh giặc lập công, quyết tâm giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước. Chiến thắng ngày 2 và 5-8-1964 đã trở thành truyền thống vẻ vang đánh thắng trận đầu của HQNDVN; là chiến thắng của sức mạnh tinh thần toàn dân tộc, của trí tuệ và nghệ thuật quân sự Việt Nam “lấy nhỏ đánh lớn, lấy ít địch nhiều”, khẳng định tính đúng đắn của đường lối chiến tranh nhân dân do Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh lãnh đạo.

Bộ đội Hải quân nhân dân Việt Nam đánh trả máy bay Mỹ ngày 5-8-1964. Ảnh: Tư liệu

Dám đánh, quyết đánh và biết đánh thắng giặc Mỹ xâm lược - Trận chiến ngày 2 và 5-8-1964 còn là cuộc đọ sức quyết liệt giữa thế trận chiến tranh nhân dân trên biển của quân và dân miền Bắc với sức mạnh của hải quân và không quân Mỹ. Đây cũng là thắng lợi của công tác huấn luyện, xây dựng lực lượng và chuẩn bị chu đáo trước khi bước vào trận đánh và tinh thần cảnh giác cách mạng, sẵn sàng chiến đấu của các lực lượng trên hướng biển mà HQNDVN giữ vai trò nòng cốt. Tinh thần quả cảm tiến công trực diện với máy bay Mỹ từ trận đầu đánh thắng đã dấy lên ý chí chiến đấu “Nhằm thẳng quân thù mà bắn” trên khắp các trận địa phòng không suốt cuộc kháng chiến chống Mỹ.

Phát huy tinh thần quật cường của chiến thắng trận đầu, trong suốt 20 năm chống Mỹ, cứu nước đầy gian khổ, HQNDVN đã độc lập và hiệp đồng với các lực lượng khác đánh đuổi, đánh chìm nhiều tàu địch; bắn rơi, bắn cháy nhiều máy bay; tiêu diệt nhiều sinh lực, phá huỷ nhiều phương tiện chiến tranh; phá phong tỏa đường biển của địch, mở đường Hồ Chí Minh trên biển, chi viện đắc lực cho chiến trường miền Nam, giải phóng các đảo, góp phần cùng quân dân cả nước giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Trong sự nghiệp đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển, đảo, HQNDVN luôn nêu cao vai trò nòng cốt cùng với các lực lượng khác ngăn chặn có hiệu quả những âm mưu, hành động lấn chiếm, xâm phạm chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa của Tổ quốc, từng bước xây dựng thế trận liên hoàn vững chắc trên các vùng biển, đảo. Đó chính là sự kế thừa những bài học quý báu từ đánh thắng trận đầu và phát triển trong thời đại Hồ Chí Minh, trở thành lý luận nghệ thuật quân sự Hải quân, xây dựng HQNDVN cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại trong giai đoạn mới.

Hiện nay, tình hình trên Biển Đông đang có những diễn biến căng thẳng, phức tạp. Mặt khác, âm mưu, thủ đoạn của chiến lược "Diễn biến hoà bình", bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch với Nhà nước ta đang diễn ra ngày càng phức tạp, tinh vi. Trước tình hình trên, HQNDVN đang nhanh chóng tiến lên chính quy, hiện đại, đủ sức là lực lượng nòng cốt trong cuộc đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa của Tổ quốc. Những bài học quý báu từ đánh thắng trận đầu vẫn còn nguyên giá trị và tiếp tục được vận dụng sáng tạo vào thực tiễn xây dựng, chiến đấu của Quân chủng Hải quân.

Thả hoa tại bến Cửa Lục tưởng nhớ các chiến sĩ và nhân dân đã hy sinh trong ngày 2 và 5-8-1964. Ảnh: PV

Đó là bài học về xây dựng nhân tố chính trị tinh thần cho bộ đội làm cơ sở để nâng cao chất lượng tổng hợp, trình độ và khả năng SSCĐ. Toàn Quân chủng phải không ngừng nâng cao cảnh giác, quyết không để Tổ quốc bị động, bất ngờ từ hướng biển. Cán bộ, chiến sĩ HQNDVN tiếp tục quán triệt và nhận thức sâu sắc Nghị quyết Trung ương 4 (khoá X) về “Chiến lược biển Việt Nam đến năm 2020”, Nghị quyết Trung ương 8 (khóa XI) về “Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới”; quán triệt sâu sắc tình hình nhiệm vụ; nêu cao tinh thần tự lực, tự cường, dánh đánh, quyết đánh và biết đánh thắng mọi kẻ thù xâm lược.

Đó là bài học về không ngừng nâng cao chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu của HQNDVN; nâng cao hơn nữa chất l­ượng huấn luyện, SSCĐ và trình độ tác chiến của Quân chủng; lấy nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển, đảo là mục tiêu của công tác huấn luyện; chú trọng huấn luyện cho các lực lượng mới nhanh chóng làm chủ các loại vũ khí, trang bị hiện đại; kết hợp chặt chẽ giữa huấn luyện chiến đấu với giáo dục chính trị, xây dựng nền nếp chính quy, quản lý kỷ luật. Toàn Quân chủng phải tiếp tục tập trung xây dựng, phát triển các lực lượng theo hướng tinh, gọn, mạnh, cơ động, linh hoạt.

Đó là bài học về phát huy vai trò nòng cốt của HQNDVN trong xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân trên biển; phát huy vai trò của các lực lượng quản lý, bảo vệ chủ quyền, bảo vệ các hoạt động kinh tế biển của ta. Phải chăm lo kiện toàn tổ chức, lực lượng hậu cần trong Quân chủng tinh, mạnh, gắn xây dựng lực lượng hậu cần của Quân chủng với xây dựng tiềm lực hậu cần nhân dân, hậu cần khu vực phòng thủ ven biển vững mạnh, bảo đảm cho Quân chủng SSCĐ thắng lợi trong mọi điều kiện, hoàn cảnh. Phải kết hợp tốt giữa phát triển kinh tế biển với củng cố quốc phòng-an ninh biển, đảo; làm tốt nhiệm vụ tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn, nhất là ở các vùng biển xa bờ. Phải tiếp tục đẩy mạnh công tác phối hợp tuyên truyền biển, đảo, tạo sự đồng thuận cao về nhận thức và hành động của các cấp, các ngành, cộng đồng dân tộc và kiều bào ta ở nước ngoài vì chủ quyền biển, đảo thân yêu; tiếp tục đẩy mạnh hoạt động đối ngoại quốc phòng, tạo sự hiểu biết và tin cậy lẫn nhau giữa hải quân các nước trong khu vực, tạo thêm sức mạnh tổng hợp bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.

Cán bộ, chiến sĩ tàu 202, Lữ đoàn 170 (đơn vị tham gia trực tiếp đánh thắng trận đầu của Hải quân nhân dân Việt Nam) luyện tập phương án phòng không. Ảnh: PV

Đó là bài học về thường xuyên coi trọng xây dựng, củng cố các tổ chức vững mạnh, không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức đảng, nòng cốt là các chi bộ. Cần tiếp tục đẩy mạnh thực hiện học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với thực hiện Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ-Người chiến sĩ Hải quân”, các khâu đột phá và dứt điểm của Quân chủng, của các cấp, các ngành; nâng cao năng lực và bản lĩnh của đội ngũ cán bộ, chỉ huy các cấp; phát huy vai trò, trách nhiệm của thuyền trưởng, chính trị viên, tổ, mũi chiến đấu đáp ứng đòi hỏi của yêu cầu nhiệm vụ trong mọi tình huống.

Chiến thắng trận đầu ngày 2 và 5-8-1964 là một mốc son trong lịch sử xây dựng, chiến đấu, trưởng thành của HQNDVN anh hùng, mãi mãi là niềm tự hào của các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Hải quân; là nguồn cổ vũ, động viên to lớn để cán bộ, chiến sĩ hôm nay giữ vững và phát huy lên một tầm cao mới trong sự nghiệp xây dựng HQNDVN cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa thiêng liêng của Tổ quốc.