World Cup 2022 và bước tiến thần tốc của bóng đá Qatar

Với diện tích chưa đến 11.500 km² và dân số khoảng 2,9 triệu người, Qatar là quốc gia nhỏ nhất từng giành được quyền đăng cai một kỳ World Cup. Cách đây 12 năm, khi được FIFA lựa chọn làm chủ nhà World Cup 2022, đội tuyển bóng đá quốc gia nước này chỉ xếp hạng thứ 113 thế giới, tức là còn kém cả đội tuyển Việt Nam (hạng 96) hiện tại tới những 17 bậc.

Qatar cũng là quốc gia chưa từng được dự một kỳ World Cup nào cho đến khi làm chủ nhà World Cup 2022. Thậm chí, mới cách đây 4 năm, ở vòng loại thứ 3 tìm kiếm chiếc vé đi dự vòng chung kết World Cup 2018 tại Nga, đội tuyển quốc gia Vùng Vịnh còn đứng bét bảng. Và cũng trong năm 2018, U23 Qatar với lứa cầu thủ nòng cốt đầu tư hướng đến World Cup 2022 còn thua U23 Việt Nam ở bán kết U23 châu Á tại Thường Châu, Trung Quốc.

Đội tuyển Qatar giành chức vô địch châu Á năm 2019

Tuy nhiên, với một tiềm lực tài chính dồi dào, có chiến lược làm bóng đá bài bản, tầm nhìn dài hạn, các bước triển khai rất khoa học, căn cơ, Qatar đã khiến cả thế giới phải thán phục. Bóng đá Qatar đã nhanh chóng gặt trái ngọt và có bước phát triển thần kì trong vòng 1 thập kỷ qua.

Quốc gia dám chi ra 200 tỷ cho chương trình World Cup 2022 thì không thể thiếu tiền. Nhưng vấn đề nằm ở chỗ, quy mô dân số nhỏ, nguồn nhân lực của họ khá hạn chế để tạo ra được một chân đế thực sự đủ rộng và chắc cho nền bóng đá phát triển, bao gồm cả nguồn tuyển chọn đào tạo trẻ và các câu lạc bộ tham dự giải vô địch quốc gia.

Có giai đoạn Qatar phải phụ thuộc vào nguồn cầu thủ nhập tịch, nhưng rõ ràng đây không phải là cách làm bóng đá bền vững. Họ đã kịp thời thay đổi chiến lược, chuyển hướng đầu tư mạnh vào đào tạo trẻ. Học viện bóng đá Aspire được xây dựng vào năm 2004 đã trở thành niềm hy vọng cho sự thay đổi của bóng đá Qatar. Nơi đây được biết đến là một trong những cơ sở đào tạo cầu thủ, thi đấu và tập huấn hiện đại nhất thế giới.

Khi đã có học viện Aspire, thay vì nhập tịch cầu thủ trưởng thành, Qatar mở rộng diện tuyển mộ các măng non bóng đá từ khắp nơi trên thế giới đưa về đào tạo theo một quy trình rất khắt khe. Các học viên được ăn tập tại học viện bằng chương trình huấn luyện hiện đại, triết lý thống nhất, đồng bộ từ chuyên môn đến thể chất, do những chuyên gia giỏi hàng đầu thế giới đứng lớp. Năm 2009, cầu thủ Thái Sung của Việt Nam cũng trúng tuyển và được đào tạo miễn phí 3 năm tại học viện Aspire. Tiếc là sau khi về nước, do khác biệt về tư duy chơi bóng và định hướng phát triển của câu lạc bộ khiến Thái Sung không duy trì được sự phát triển liên tục và phải từ giã sự nghiệp khi mới 27 tuổi.

Danh sách các cầu thủ của đội tuyển Qatar tham dự World Cup 2022

Cần thấy rằng, nhờ được hưởng chế độ đãi ngộ cực cao, được tập luyện và thi đấu trong những sân vận động tiêu chuẩn quốc tế, có cơ hội ra nước ngoài thi đấu để phát triển sự nghiệp, không ít học viên của Aspire sau khi tốt nghiệp đã nhập quốc tịch và thi đấu cho tuyển Qatar. Quãng thời gian đào tạo tại Aspire đủ dài để các cầu thủ gốc gác nước ngoài có sự hòa nhập về văn hóa bản địa, cùng với các cầu thủ nội tạo nên một đội tuyển Qatar có bản sắc và năng lực chuyên môn cho sân chơi châu lục và thế giới. Điển hình trong số này là Almoez Ali, tiền đạo hàng đầu của tuyển Qatar hiện nay, vốn là người gốc Sudan, học viên khóa 1 của học viện Aspire.

Để nâng cao trình độ, Qatar cũng liên tục gửi cầu thủ đi tập huấn ở các nền bóng đá phát triển và đài thọ kinh phí khổng lồ cho các đội tuyển, các câu lạc bộ đến nước này tập huấn, thi đấu giao hữu với các đội bóng quốc nội. Đội tuyển Qatar là khách mời của giải vô địch Bắc Trung Mỹ và Caribe (Gold Cup) và giải vô địch bóng đá Nam Mỹ (Copa America 2019). Mới đây họ tham dự vòng loại World Cup 2022 khu vực châu Âu, thi đấu với các đội thuộc bảng A dưới hình thức giao hữu.

Từ vị trí 113 năm 2010, cho đến nay Qatar đã vươn lên đứng thứ 50 trong bảng xếp hạng FIFA, cao hơn nhiều so với Ghana (hạng 61), đội cũng giành quyền dự World Cup 2022. Trong 5 đội châu Á giành vé dự World Cup 2022, Qatar giờ chỉ đứng sau Nhật Bản, Iran, Hàn Quốc và đứng trên Saudi Arabia. Năm 2019, Qatar còn giành chức vô địch Asian Cup khi vượt qua các ông kẹ Hàn Quốc, Saudi Arabia, Nhật Bản. Đó như một lời đảm bảo cho vị thế của đội chủ nhà World Cup 2022.

 Ở giải đấu trên sân nhà sắp diễn ra, Qatar vẫn bị đánh giá thấp nhất bảng A, nơi có sự góp mặt của Hà Lan, Senegal, Ecuador. Tuy nhiên, trên thực tế, ngoài Hà Lan vượt trội, gần như sẽ nắm 1 chiếc vé vào vòng sau, thì cơ hội sẽ chia đều cho 3 đội còn lại bởi trình độ không quá chênh lệch. So với Senegal và Ecuador rõ ràng Qatar kém hẳn về kinh nghiệm ở sân chơi World Cup. Nhưng lợi thế chủ nhà cũng cho phép Qatar có thể tự tin cạnh tranh chiếc vé thứ hai.

 Có thể nói, những khoản chi phí khổng lồ, những sân vận động hiện đại, hào nhoáng người Qatar chuẩn bị cho ngày hội bóng đá lớn nhất hành tinh đang khiến cả thế giới trầm trồ thán phục. Nhưng thước đo cho sự thành công của World Cup 2022 sẽ không thể thiếu thành tích thi đấu của đội tuyển nước chủ nhà. Mọi thứ đã sẵn sàng. Cùng chờ xem chủ nhà Qatar sẽ thể hiện như thế nào, sau những bước tiến thần tốc vừa qua.

Kao Dân