Tinh gọn bộ máy Nhà nước: Thực tiễn bác bỏ luận điệu “rước họa cho dân, tân trang chế độ độc tài”

Như Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định: “Việc đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh, gọn, mạnh - hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả là đòi hỏi bức thiết của tình hình thực tiễn hiện nay”[1]. Chủ trương này không chỉ nhằm tiết kiệm nguồn lực mà quan trọng hơn, để nâng cao chất lượng quản trị quốc gia, tăng cường năng lực điều hành và tạo động lực phát triển bền vững.

Tuy nhiên, quá trình triển khai đối mặt với các luận điệu xuyên tạc, cho rằng “tinh gọn bộ máy là rước họa cho dân”, “tân trang chế độ độc tài”, hay “thay đổi thể chế” được các thế lực thù địch lan truyền qua báo chí và mạng xã hội. Các thủ đoạn chính bao gồm: Xuyên tạc mục đích và giá trị của tinh gọn bộ máy, quy chụp là “đấu đá nội bộ”, “thanh trừng phe phái”, dựng thuyết âm mưu nhằm phá hoại niềm tin của Nhân dân; đánh tráo khái niệm khi cố tình đồng nhất cải cách hành chính với thay đổi thể chế chính trị, thổi phồng khó khăn nhất thời thành “khủng hoảng cơ cấu”, “sụp đổ hệ thống”, phủ nhận thành tựu 40 năm đổi mới và cổ xúy quan điểm “đa nguyên, đa đảng”; bôi nhọ, xuyên tạc thân thế, sự nghiệp và đời tư lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước nhằm hạ thấp uy tín, gieo rắc hoài nghi. Chúng sử dụng thủ đoạn bịa đặt, “cải cách nửa vời”, “thời kỳ thoái trào” để kích động chia rẽ, làm suy giảm niềm tin vào tiến trình tinh gọn bộ máy Nhà nước.

Quốc hội họp bàn về tinh gọn bộ máy vào tháng 2/2025. Ảnh: Quochoi.vn

Tinh gọn bộ máy Nhà nước và chính quyền địa phương 2 cấp có cơ sở khoa học vững chắc. Theo chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, bộ máy Nhà nước phải khoa học, hợp lý, hiệu quả, lấy phục vụ Nhân dân làm thước đo. Ph.Ănghen khẳng định Nhà nước chỉ tất yếu khi xã hội phân chia giai cấp; V.I.Lênin nhấn mạnh nguyên tắc “thà ít mà tốt”; Chủ tịch Hồ Chí Minh yêu cầu  “Bộ máy nhà nước phải thật sự của dân, do dân và vì dân, không để bộ máy công quyền trở thành gánh nặng cho nhân dân”[2]. Gần 40 năm đổi mới đã chứng minh Đảng kiên định xây dựng Nhà nước tinh gọn, thể hiện qua Nghị quyết Trung ương 5 khóa X, Nghị quyết 18-NQ/TW khóa XII, đến Hội nghị toàn quốc năm 2024, Tổng Bí thư Tô Lâm gọi đây là “thời cơ vàng” để cải cách, nếu chậm trễ sẽ “có lỗi với đất nước, với Nhân dân”. Như vậy, tinh gọn bộ máy là quá trình cải cách có cơ sở lý luận vững chắc, thực tiễn phong phú, định hướng chiến lược rõ ràng, khẳng định sự lãnh đạo trực tiếp, toàn diện của Đảng trong bối cảnh mới.

Việc kế thừa và vận dụng kinh nghiệm quốc tế càng khẳng định tính tất yếu và chiến lược của cải cách. Pháp phân quyền, chuyển giao công trình lớn cho địa phương; Nhật Bản giảm số bộ, nâng vai trò điều hành của Thủ tướng; Trung Quốc sắp xếp lại cơ quan Trung ương và Quốc Vụ viện để tăng hiệu quả phục vụ nhân dân. Việt Nam chọn lọc, vận dụng linh hoạt, phù hợp thực tiễn, nhằm hoàn thiện thể chế, nâng cao hiệu lực, hiệu năng, giảm chi ngân sách, cải thiện môi trường kinh doanh, tăng năng lực cạnh tranh và củng cố niềm tin của Nhân dân vào thể chế chính trị.

Tinh gọn bộ máy là bước đi chiến lược, thể hiện tầm nhìn và lãnh đạo đúng đắn của Đảng, không làm suy giảm vai trò lãnh đạo mà còn khẳng định năng lực thích ứng, sáng suốt trong đổi mới và phát triển bền vững. Đây là nội dung cốt lõi xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa “của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân” dưới sự lãnh đạo của Đảng, được khẳng định trong Nghị quyết Đại hội XIII.

Gần 40 năm đổi mới đã tạo ra các kết quả nổi bật: sắp xếp cơ quan trung ương, địa phương, đơn vị sự nghiệp công lập; giảm đơn vị hành chính từ 63 xuống “34 đơn vị hành chính cấp tỉnh…, số 10.035 đơn vị hành chính cấp xã của cả nước giảm còn 3.321 đơn vị)”[3]; nhiều cán bộ tự nguyện nghỉ hưu trước tuổi, riêng “trong năm 2025 là 65.000 người”[4], thể hiện tinh thần trách nhiệm, minh bạch và lấy Nhân dân làm trung tâm. Những kết quả này chứng minh cải cách không phục vụ lợi ích cá nhân hay phe nhóm, mà nâng cao hiệu lực, hiệu năng, hiệu quả quản lý, đồng thời bác bỏ hoàn toàn các luận điệu xuyên tạc về “tranh giành quyền lực” hay “thay đổi thể chế”.

Tiếp tục đấu tranh phản bác quan điểm sai trái cho rằng “tinh gọn bộ máy Nhà nước là rước họa cho dân, là tân trang chế độ độc tài” cần kết hợp nhiều giải pháp: tăng cường tuyên truyền, giáo dục hệ thống, khoa học về bản chất, mục tiêu, ý nghĩa và tính tất yếu của tinh gọn bộ máy Nhà nước; đấu tranh trực diện trên truyền thông và mạng xã hội, phát hiện, bóc gỡ thông tin xuyên tạc; nâng cao bản lĩnh chính trị, “sức đề kháng tư tưởng” và ý thức cảnh giác cách mạng cho cán bộ, đảng viên và Nhân dân; đẩy mạnh nghiên cứu lý luận và tổng kết thực tiễn để cung cấp cơ sở khoa học vững chắc; đồng thời phát huy vai trò của toàn hệ thống chính trị và huy động sự tham gia của Nhân dân, bảo đảm tinh gọn bộ máy Nhà nước và chính quyền địa phương 2 cấp được triển khai đồng bộ, hiệu quả và bền vững.

Rõ ràng, tinh gọn bộ máy Nhà nước ở Việt Nam và thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp là một nhu cầu nội tại, tất yếu khách quan trong xây dựng và phát triển đất nước. Đây là quá trình hoàn thiện tổ chức Nhà nước theo hướng tinh, gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với Hiến pháp và thể chế chính trị, chứ không phải “là rước họa cho dân, là tân trang chế độ chính trị độc tài” như các thế lực thù địch xuyên tạc. Việc đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái này không chỉ là vấn đề tư tưởng, lý luận mà còn là hành động thiết yếu để bảo vệ tiến trình cải cách chiến lược, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân - trụ cột vững chắc của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Không thể xuyên tạc việc đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng trong bối cảnh chuyển đổi số

Một trong những nội dung quan trọng mà dự thảo Báo cáo Chính trị trình Đại hội XIV của Đảng xác định: “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương thức lãnh đạo, cầm quy...

Luận điểm cho rằng “tinh gọn bộ máy Nhà nước là rước họa cho dân, là tân trang chế độ chính trị độc tài, là hoàn toàn sai trái, đã bị chính thực tiễn thực hiện tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị ở nước ta bác bỏ.

* Thiếu tá, ThS Nguyễn Viết Tiến, Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng