Tháng Tư thương nhớ

Mới những ngày đầu tháng Tư thôi mà ông nội tôi đã kêu con cháu đi mua Quốc kỳ mới vì sợ tới lúc đó người ta mua nhiều rồi "cháy" hàng. Dù rằng trong nhà lúc nào cũng có sẵn, nhưng ông muốn phải là cờ mới để nhà cửa nổi bật như Tết. Người già là vậy, lo trước, lo xa, có khi là lo cả một đời. Phải ngoan ngoãn vâng lời, nhanh nhẩu làm theo, nếu không ông sẽ buồn rồi giận: “Bọn trẻ bây giờ hời hợt quá, không thèm quan tâm đến lịch sử! Các cháu có biết là ngày xưa thế hệ của ông chiến đấu gian khổ thế nào không? Phải gian nan, thiếu thốn trăm bề để cho các cháu có ngày hôm nay hòa bình, no ấm, hạnh phúc. Lẽ ra các cháu phải trân trọng lịch sử hào hùng của Việt Nam chứ”. Tính ông hay nói thế, chứ ông hiểu rõ các cháu ông luôn thần tượng bộ đội Cụ Hồ và trong phòng đứa nào chẳng có vài quyển sách về Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Đường lối cách mạng của Đảng Cộng Sản Việt Nam …

Trong tháng Tư, ông đi nhiều nơi, nói nhiều hơn. Đôi chân già nua, chai sần từng hiên ngang trên mọi chiến trường giờ run rẩy, yếu đuối, phải nhờ chiếc gậy làm bạn. Nhưng ông chẳng chùn bước, nhất định phải đến các buổi họp cựu chiến binh, đồng đội năm xưa. Có năm, ông rủ cả hội cựu chiến binh về nhà để làm tiệc, nhâm nhi tách trà, ly rượu rồi rôm rả nhắc về thời trai trẻ.

Nhân dân Sài Gòn diễu hành mừng giải phóng miền Nam. Ảnh: Tư liệu

Bao giờ cũng vậy, cứ sống lại những giây phút oanh liệt một thời là ông mang những kỷ vật chiến tranh cất trong tủ cho mọi người xem. Có một bức ảnh mà ông chụp cùng đồng đội được ép plastic cẩn thận, cất kỹ càng trong chiếc hộp gỗ. Bức ảnh hiếm hoi dù đã hơn 40 năm rồi vẫn không nhòe. Cầm trên tay bức ảnh, môi ông run run nhắc về những người ngã xuống, cả hội lặng đi giây lát để tưởng nhớ. Chúng tôi ngồi vây quanh cảm thấy kính trọng, thán phục vô cùng!

Tháng Tư, vào những bữa cơm ấm cúng có mặt đủ đầy con cháu là ông say sưa kể về lịch sử, về những chiến công hào hùng của quân và dân ta. Thật ra ngày thường ông vẫn nói, vẫn kể như một ông giáo giảng bài. Nhưng vào tháng Tư, đúng hoàn cảnh, đúng không khí đã khiến lòng ông háo hức, nôn nao, thúc giục nên nhớ rất nhiều chuyện xưa cũ. Mà phải công nhận ông kể rất chân thật, lôi cuốn, vì thế chúng tôi lắng nghe một cách say mê.

Nhờ ông mà chúng tôi hiểu biết thêm nhiều điều trân quý về lịch sử nước nhà. Những chi tiết tưởng chừng nhỏ nhặt nhưng lại là một chất kết dính quan trọng giúp bức tranh lịch sử toàn diện, đầy đủ. Ông là nhân chứng sống, từng tham gia nhiều trận đánh trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước nên những gì ông nói rất thuyết phục. Ông kể say mê, hào hùng, y như không gian hiện tại đang là chiến trường khốc liệt. Điều đó khiến tôi hãnh diện vê ông của mình vô cùng.

Tháng Tư nữa lại về trong sự hân hoan của gia đình tôi. Không để ông nhắc, chúng tôi vội vàng đi mua những thứ ông cần. Ông mỉm cười mãn nguyện. Ông vui sướng hơn khi được mẹ tôi tặng bộ đồ quân phục mới để diện đi hội họp. Ông lặng lẽ cất bộ đồ sờn cũ vào tủ, ướm thử đồ mới, ngắm nghía hồi lâu trong gương như cậu trai trẻ đôi mươi đầy nhiệt huyết. Có lẽ, ông đang hồi tưởng về ký ức vàng son của mình.

Nguyễn Thanh Vũ