HQVN - Trong kho vũ khí chống ngầm của Liên Xô/Nga có nhiều loại ngư lôi, tên lửa và tên lửa-ngư lôi khác nhau. Tuy nhiên, tên lửa chống ngầm APR-2 là một trường hợp khác biệt. Đôi khi nó được gọi là tên lửa nhưng cũng có khi nó lại được gọi là ngư lôi và để phân biệt với những loại ngư lôi khác nó còn có tên ngư lôi phản lực.
APR-2 Yastreb là vũ khí chống ngầm trang bị trên các máy bay và trực thăng chống ngầm như Il-38, Tu-142, Ka-28 của hải quân một số nước như Nga, Ấn Độ,... Đây là một loại vũ khí chống ngầm hiệu quả cao dùng để đánh nhiều loại tàu ngầm khác nhau, kể cả tàu ngầm nguyên tử, có tốc độ lên đến 43 hải lý/giờ. Điểm làm nên tính hiệu quả cao của APR-2 Yastreb gồm có:
APR-2 Yastreb không sử dụng chân vịt cho chuyển động trong nước, nó có động cơ phản lực nhiên liệu rắn hoạt động dưới nước. Loại nhiên liệu rắn là loại có “hiệu ứng năng lượng cao”. Động cơ không được phát động ngay lập tức khi tên lửa/ngư lôi APR-2 lặn xuống nước, mà nó chỉ được kích hoạt khi tên lửa/ngư lôi có tiếp xúc thủy âm với mục tiêu, nó sẽ đẩy quả đạn chuyển động về phía mục tiêu với tốc độ rất cao (43 hải lý/giờ thậm chí khi cần có thể đạt đến tốc độ cao nhất là 62 hải lý/giờ).
Tên lửa/ngư lôi phản lực chống ngầm APR-2 Yastreb
Hệ thống tự lái của APR-2 Yastreb là loại quán tính kết hợp với hệ thống tự dẫn thủy âm hoạt động theo nguyên tắc kết hợp phương pháp xử lý tín hiệu thủy âm tương quan pha và phương pháp đồng bộ lọc và lựa chọn biên độ tín hiệu thủy âm. Phương pháp hoạt động này cho kết quả tìm kiếm, phát hiện mục tiêu với độ tin cậy cao trong điều kiện động cơ phản lực khi làm việc sẽ có độ ồn lớn. Hệ thống tự dẫn thủy âm này cũng có 2 chế độ làm việc (chủ động và thụ động).
Đầu đạn/phần chiến đấu của APR-2 Yastreb sử dụng loại thuốc nổ có công suất mạnh, kết hợp với ngòi nổ không tiếp xúc tiên tiến đảm bảo xác suất tiêu diệt mục tiêu 0,7 - 0,85 trong điều kiện khi chỉ thị mục tiêu có sai số quân phương lên đến 300 - 500m.
Tên lửa/ngư lôi phản lực chống ngầm APR-2 Yastreb và phương tiện mang – máy bay chống ngầm Il-38 trong một cuộc triển lãm
Nguyên lý hoạt động của hệ thống tự dẫn tiên tiến trên APR-2 như sau: Sau khi lặn xuống nước (trước đó nó được ném ra từ máy bay/trực thăng chống ngầm), quả đạn này lặn xuống theo đường xoắn ốc với góc nghiêng khoảng 17 độ, xuống độ sâu lớn nhất khoảng 150m, động cơ vẫn chưa hoạt động nhưng hệ thống tự dẫn vẫn tiến hành tìm kiếm, phát hiện mục tiêu (tàu ngầm địch) ở chế độ làm việc thụ động trong điều kiện độ ồn tự thân nhỏ nhất (động cơ tắt). Nếu phát hiện tàu ngầm mục tiêu, đầu tự dẫn sẽ tự đo và ghi nhớ phương vị đến mục tiêu. Sau đó quả đạn kích hoạt động cơ, khi này độ ồn tự thân rất cao nhưng nhờ ghi nhớ phương vị đến mục tiêu nên hệ thống tự lái quán tính sẽ tự động đưa đạn về phía mục tiêu. Khi đến cự ly gần mục tiêu, đầu tự dẫn thủy âm sẽ lại hoạt động và lần này ở chế độ chủ động để xác minh mục tiêu, phần tiếp theo việc kích nổ đầu đạn tiêu diệt mục tiêu sẽ do ngòi nổ không tiếp xúc thực hiện.
Phương pháp tự dẫn này sẽ đảm bảo cho APR-2 Yastreb có xác suất tiêu diệt mục tiêu rất cao.
Một số tính năng chính của APR-2 Yastreb như sau:
-Kích thước: Đường kính thân 350mm; chiều dài 3.700mm; khối lượng 575kg, trong đó đầu đạn nặng 80kg.
-Khả năng hoạt động: Tầm đi xa 1.500 - 2.000m; độ sâu hành trình 15 - 600m; tốc độ tìm kiếm mục tiêu 43 hải lý/giờ; tốc độ vào công kích cao nhất 62 hải lý/giờ; độ sâu mở bảo hiểm 20m.
-Độ cao thả: 300 - 2.000m; tốc độ bay khi thả đến 800 km/h; thời gian thực hiện nhiệm vụ 1 - 2 phút; thời gian tự hủy 15 - 20 phút.
Minh Ngọc
Bài viết, video, hình ảnh đóng góp cho chuyên mục vui lòng gửi về
bhqdt@baohaiquanvietnam.vn
