“Radar bay” E-2D lần đầu cất cánh trên tàu sân bay Pháp

Theo thông báo của Hải quân Mỹ, tháng 1-2022, Nhóm tấn công tàu sân bay Harry S. Truman (CVN 75) bắt đầu được triển khai trên khu vực của Hạm đội 6, nhằm hỗ trợ các hoạt động duy trì ổn định và an ninh hàng hải, đồng thời bảo vệ các lợi ích của Mỹ, đồng minh và đối tác ở châu Âu và châu Phi.

Ngày 1-2, tàu sân bay Charles de Gaulle của Hải quân Pháp và nhóm tấn công tàu sân bay (CSG) đã lên đường để triển khai cuộc tập trận “Mission Clemenceau 22”. Theo đó, CSG của Pháp sẽ tiến hành tác chiến cùng với CSG Cavour của Hải quân Ý (Marina Militare) và CSG Truman của Hải quân Mỹ.

Trong khuôn khổ cuộc tập trận, một “radar bay” E-2D Advanced Hawkeye (AEW & C) của Hải quân Mỹ đã thực hiện các hoạt động tương tác với nhóm tấn công tàu sân bay Pháp (CSG) và tàu sân bay Charles de Gaulle. Đây là lần đầu tiên E-2D hạ cánh và phóng lên từ tàu sân bay Pháp.

Máy bay E-2C Hawkeye cất cánh từ tàu sân bay Charles de Gaulle. Ảnh: Marine Nationale

Ngoài ra, hai bên thực hiện các cuộc diễn tập cất cánh và hạ cánh các máy bay của Hải quân Pháp trên tàu USS Harry S. Truman, cũng như việc phóng và thu hồi máy bay hải quân Mỹ trên tàu Charles de Gaulle.

Các nội dung còn bao gồm việc chia sẻ dữ liệu chiến thuật giữa máy bay và giữa tàu sân bay. Các máy bay E-2D từ Phi đội Chỉ huy và Kiểm soát trên không (VAW) 126 được triển khai trên tàu sân bay Truman sẽ đảm nhận nhiệm vụ này.

Dự kiến, các hoạt động trên tàu sân bay Pháp và Mỹ sẽ diễn ra ở khu vực Đông Địa Trung Hải vào tháng 2 và tháng 3. Hải quân hai nước sẽ thực hiện các bài tập trận như: Phối hợp kiểm soát biển, hỗ trợ hỏa lực và chia sẻ dữ liệu.

Tất cả các nội dung này phù hợp với Khung Khả năng Tương tác Chiến lược (Strategic Interoperability Framework) đã được Hải quân Mỹ và Pháp thông qua gần đây. Theo đó, một vấn đề trọng tâm được đặt ra là việc chia sẻ thông tin và dữ liệu. Bởi vì, hiện Hải quân Mỹ đang sử dụng một số hệ thống mã hóa nghiêm ngặt, do đó cần đảm bảo để lực lượng hải quân hai bên có thể đọc và truy cập dữ liệu mã hóa.

Theo Cơ quan mua sắm Quốc phòng Pháp (DGA), lần hạ cánh đầu tiên này của chiếc E-2D trên tàu Charles de Gaulle “không phải là chuyến bay thử nghiệm”. Việc phóng và hạ cánh này đã được lên kế hoạch và xuất phát từ yêu cầu của nội dung tập trận. Điều này đã được DGA cho phép, như một hoạt động thường xuyên đối với máy bay nước ngoài.

Năm ngoái, Pháp đã phê duyệt việc mua 3 máy bay kiểm soát và cảnh báo sớm E-2D Advanced Hawkeye Airborne (AEW&C). Hợp đồng chính thức thông qua vào tháng 12-2021.

DGA xác nhận rằng, việc bàn giao 3 chiếc E-2D được ấn định vào năm 2028. Chúng sẽ đi vào hoạt động vào năm 2030, sau khi được nội địa hóa.

Đến nay, có ít nhất 51 máy bay E-2D đã được chuyển giao cho Hải quân Mỹ. 3 chiếc khác được bán cho Nhật Bản. Theo Naval News, 3 chiếc E-2D của Pháp là những máy bay cuối cùng được sản xuất, trước khi dây chuyền sản xuất E-2D (ở Florida) sẽ ngừng hoạt động vào năm 2023.

Theo QĐND điện tử