Những “bông hồng” đam mê nghiên cứu khoa học về biển, đảo

Một lần ra thăm đảo Trường Sa, trong thành phần đón tiếp đoàn tại cầu tàu, tôi rất ngạc nhiên khi thấy một nữ quân nhân. Đó là Thượng tá, TS Vũ Thị Quỳnh Chi, Chủ tịch Hội phụ nữ QT-PTMTB. Thời điểm đó, chị đã ở Trường Sa được 3 tháng. Bộ đội Hải quân trên đảo 100% là nam, và rất hiếm nữ quân nhân ra đây công tác có thời gian lưu trú dài ngày. Do đó, sự có mặt của chị Chi trong đoàn tiếp đón không chỉ tôi mà nhiều người cũng thắc mắc.

Chị đang chủ nhiệm một đề tài và hiện đang triển khai nội dung ứng dụng công trình nghiên cứu tại một số đảo thuộc khu vực huyện đảo Trường Sa (tỉnh Khánh Hòa). Ở Trung tâm QT-PTMTB, cán bộ nữ ra thực hiện nhiệm vụ tại huyện đảo Trường Sa từ 1-3 tháng không chỉ có mình chị Chi. Ngay trong đoàn công tác ra thăm quân dân huyện đảo Trường Sa-DK1 hồi tháng 5 vừa qua cũng có một cán bộ nữ của Trung tâm đi kiểm tra công trình mà trước đó các chị triển khai thực hiện ở đảo.

Lấy mẫu phân tích nước biển ở huyện đảo Trường Sa, tỉnh Khánh Hòa. Ảnh: QT

Trong Quân chủng Hải quân, nữ làm nghiên cứu khoa học cũng có nhiều nhưng nghiên cứu về các công trình sử dụng trên đảo thì lại rất ít. Do đặc thù công việc chủ yếu liên quan đến nghiên cứu ứng dụng sinh hóa và thực hiện nhiệm vụ bảo vệ môi trường sinh thái biển, đảo… nên đến giai đoạn triển khai các chị gần như phải thực hiện 100% tại thực địa. Thượng tá Vũ Thị Quỳnh Chi cho biết:  Với những người làm nhiệm vụ như chúng tôi thì đi công tác xa nhà hay ở đảo là bình thường. Ban đầu đi cũng nhiều cái lo lắm từ tinh thần cho đến vật chất, từ gia đình cho đến công việc, đảm bảo an toàn cho đoàn công tác... Là phụ nữ, riêng việc nghĩ cách làm sao để làn da không bị cháy nắng ở nơi chỉ có nắng và gió biển thôi cũng đã đủ “đau đầu”…

Hiện nay, Hội phụ nữ Trung tâm QT-PTMTB có 21 hội viên, trong đó có 13/21 người (2 tiến sĩ, 8 thạc sĩ-5 nghiên cứu viên chính) làm chuyên môn, liên quan đến công tác nghiên cứu khoa học. Từ năm 2020 đến nay, trong số 9 nhiệm vụ, đề tài của đơn vị, có đến 5 là do chị em đảm nhận chủ trì, chủ nhiệm. Ngoài ra, số hội viên tham gia là thành viên thực hiện của mỗi đề tài, dự án khoa học, trung bình chiếm khoảng 60-70% tổng số thành viên của các nhóm nghiên cứu.

Lĩnh vực và đối tượng nghiên cứu mà chị em tham gia làm chủ trì trong thời gian qua cũng rất đa dạng, trong đó nổi bật là các lĩnh vực khoa học như: Hóa học, sinh học, môi trường biển. Có nhiều nhiệm vụ được các cấp đánh giá cao và triển khai hiệu quả tại đơn vị, tiêu biểu: Nhiệm vụ khảo sát hiện trạng, xác định các giải pháp xử lý chất thải phát sinh từ quá trình hoạt động của các lữ đoàn tàu hải quân 2020-2021, Đề tài về cải tạo cát san hô thành đất để trồng cây trên huyện đảo Trường Sa; Điều tra khảo sát, đánh giá hiện trạng đề xuất các giải pháp bảo vệ môi trường đối với các đơn vị đóng quân trên các vùng đảo ven bờ khu vực miền Trung, miền Nam 2020-2022.

Mặc dù tích cực tham gia và gặt hái được nhiều thành công trong nghiên cứu khoa học, nhưng công tác nghiên cứu khoa học của phụ nữ trong Quân chủng nói chung, Trung tâm QT-PTMTB nói riêng vẫn còn nhiều khó khăn. Cơ hội để chị em tiếp cận và tham gia các hoạt động nghiên cứu chưa nhiều và còn tùy vào lĩnh vực, đối tượng nghiên cứu mà phụ nữ cần vượt qua những yêu cầu về trình độ, thể lực, thời gian… Đó là chưa kể những khó khăn khi phụ nữ vừa phải hoàn thành nghĩa vụ với gia đình vừa phải làm công tác chuyên môn và phấn đấu cho sự nghiệp khoa học…

Năm 2022, ngoài khen thưởng của đơn vị, chúng tôi có nhiều cán bộ nữ được đề nghị cấp trên khen thưởng: Có 2 cán bộ nữ được Ban Vì sự tiến bộ của Phụ nữ Bộ Quốc phòng vinh danh phụ nữ tiêu biểu giai đoạn 2012-2022; 1 hội viên được đề nghị tặng Bằng khen của Bộ Quốc phòng về Khoa học, công nghệ và môi trường; 1 hội viên được đề nghị tặng Bằng khen của thủ trưởng Bộ Tư lệnh Hải quân … Đây cũng là một cách ghi nhận sự đóng góp của chị em giúp đơn vị hoàn thành nhiệm vụ được giao-Đại tá Nguyễn Ngọc Tuyển, Giám đốc Trung tâm cho biết.

Xuân Hương