Những bài thơ chúc tết đáng nhớ của Chủ tịch Hồ Chí Minh

Chủ tịch Hồ Chí Minh được biết tới là một nhà cách mạng lỗi lạc của dân tộc Việt Nam. Người còn được công nhận là Danh nhân văn hóa thế giới bởi những đóng góp vĩ đại không chỉ trong sự nghiệp giải phóng dân tộc mà còn đối với nền văn hóa của Việt Nam và thế giới.

Sự nghiệp văn học của Người gắn liền với sự nghiệp giải phóng dân tộc, với khát vọng cứu nước, cứu dân thoát khỏi xiềng xích nô lệ của chế độ thực dân, phát xít. Các bài thơ chúc Tết của Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng không phải ngoại lệ. Với Người, mùa xuân là thời điểm có ý nghĩa đặc biệt đối với dân tộc ta, là thời điểm của sự đâm chồi nảy lộc, của những khởi đầu mới, vì vậy mỗi khi Tết đến xuân về, Người đều gửi gắm sự quan tâm thân tình, những lời thăm hỏi ân cần đối với nhân dân cả nước thông qua những vần thơ chân thành, giản dị.

Tập thơ chúc tết của Chủ tịch Hồ Chí Minh từ năm 1942 đến năm 1969 tổng cộng gồm 22 bài gắn với dấu ấn riêng của từng năm, nhưng xuyên suốt 22 bài thơ luôn bao hàm trong đó là tình yêu thiết tha với đất nước và khát vọng giành độc lập, tự do, hạnh phúc cho dân tộc, khát vọng thống nhất non sông, đất nước Việt Nam. Ngay từ mùa xuân đầu tiên của năm 1942, sau hơn 30 năm bôn ba tìm đường cứu nước, Người trở về và bắt đầu làm thơ chúc Tết với bài thơ chúc Tết đầu tiên được in trên Báo Việt Nam Độc lập số 114, ngày 1/1/1942.

                                       “Tháng ngày thấm thoát chóng như thoi,

                                        Năm cũ qua rồi, chúc năm mới.

                                        Chúc phe xâm lược sẽ diệt vong!

                                        Chúc phe dân chủ sẽ thắng lợi!

                                        Chúc đồng bào ta đoàn kết mau!

                                        Chúc Việt-minh ta càng tấn tới,

                                        Chúc toàn quốc ta trong nǎm này

                                        Cờ đỏ ngôi sao bay phấp phới!

                                        Nǎm này là nǎm Tết vẻ vang,

                                        Cách mệnh thành công khắp thế giới".

Với ngôn từ giản dị, mộc mạc nhưng bài thơ lại chứa đựng một ngọn lửa cách mạng luôn cháy hừng hực, cùng một niềm tin mãnh liệt về một tương lai tươi sáng của cách mạng dân tộc Việt Nam. Hình ảnh lá cờ đỏ sao vàng bay phấp phơi như một dự cảm về thời cơ cách mạng của dân tộc, và điều này đã được minh chứng bởi chiến thắng của Cách mạng tháng Tám năm 1945, mở ra một kỷ nguyên độc lập, tự do của dân tộc.

Chủ tịch Hồ Chí Minh ngồi làm việc. Ảnh tư liệu

Kể từ Tết Nhâm Ngọ năm ấy, cứ mỗi dịp Tết đến, xuân về là người dân cả nước lại được đón nhận lời chúc Tết của Bác qua những vần thơ. Có năm sẽ là những bài thơ thể hiện niềm mừng vui, hân hoan của Tết độc lập đầu tiên vào năm Bính Tuất 1946; có những năm lại là lời gửi gắm, nhắc nhở đồng bào, người dân về nhiệm vụ kháng chiến, xây dựng đất nước. Bên cạnh những lời cổ vũ động viên tinh thần đồng bào:

                                         “Tiến lên chiến sĩ!

                                          Tiến lên đồng bào!

                                          Sức ta đã mạnh, người ta đã đông.

                                          Trường kỳ kháng chiến, nhất định thắng lợi!

                                          Thống nhất độc lập, nhất định thành công!”

                                                            (Trích Thơ chúc Tết Xuân Đinh Hợi năm 1947)

Bác cũng không quên dặn dò nhân dân cả nước luôn nêu cao tinh thần đoàn kết toàn dân tộc:

                                         “Toàn dân đại đoàn kết,

                                          Cả nước dốc một lòng,

                                          Thống nhất chắc chắn được,

                                          Độc lập quyết thành công.”

                                                           (Trích Thơ chúc Tết Xuân Mậu Tý năm 1948)

Trong suốt 9 năm trường kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp, những áng thơ của Bác vừa là nguồn động viên vô giá với đồng bào, chiến sĩ vừa thể hiện niềm tin tất thắng đối với cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc. Đến mùa Xuân năm 1954, khi nước ta bước vào cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ, trong thơ chúc Tết Giáp Ngọ năm 1954 và Tết Bính Thân năm 1956, bên cạnh lời chúc năm mới, Bác cũng xác định rõ hai nhiệm vụ chiến lược: Xây dựng Chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

                                        “Thân ái mấy lời chúc Tết:

                                         Toàn dân đoàn kết một lòng,

                                         Miền Bắc thi đua xây dựng,

                                         Miền Nam giữ vững thành đồng”.

                                                           (Trích Thơ chúc Tết Xuân Bính Thân năm 1956)

Tết Mậu Thân năm 1968 là một dấu mốc quan trọng, đánh dấu một bước chuyển biến lớn trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, bài thơ chúc tết năm ấy cũng như một hiệu lệnh cho cuộc tổng tiến công nổi dậy với sức mạnh như vũ bão, từng câu, từng chữ của bài thơ mang một ý nghĩa đặc biệt, cổ vũ và truyền thêm sức mạnh cho toàn dân tộc:

                                       “Xuân này hơn hẳn mấy xuân qua,

                                        Thắng trận tin vui khắp nước nhà.

                                        Nam Bắc thi đua đánh giặc Mỹ.

                                        Tiến lên! Toàn thắng ắt về ta!”

                                                           (Trích Thơ chúc Tết Mậu Thân năm 1968)

Ngay sau khi Bác Hồ đọc thơ chúc Tết năm 1968, toàn miền Nam đã nổi dậy tiến công, phá vỡ âm mưu xâm lược và đập tan âm mưu “Chiến tranh cục bộ” của Mỹ.

Trên đà thắng lợi, tết Kỷ Dậu năm 1969, bài thơ chúc tết của Bác đã khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước trong mỗi chiến sĩ, trong mỗi người dân Việt Nam để đúng 6 năm sau, chúng ta có một “Chiến dịch Hồ Chí Minh” lịch sử, mang đến mùa xuân đại thắng năm 1975, thực hiện trọn vẹn lời mong ước cuối cùng của Bác được gửi gắm trong bài thơ:

                                        “Năm qua thắng lợi vẻ vang,

                                         Năm nay tiền tuyến chắc càng thắng to.

                                         Vì độc lập, vì tự do,

                                         Đánh cho Mỹ cút, đánh cho nguỵ nhào.

                                         Tiến lên! Chiến sĩ, đồng bào,

                                         Bắc-Nam sum họp, Xuân nào vui hơn!”

                                                               (Trích Thơ chúc Tết Kỷ Dậu năm 1969)

Kể từ mùa xuân năm 1969, mỗi dịp tết đến xuân về, nhân dân cả nước đã không còn được nghe những bài thơ chúc tết của Bác. Người đã dành trọn 79 mùa xuân của mình vì dân, vì nước, vì một lý tưởng cao đẹp giành lại độc lập, tự do cho dân tộc, xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất.

53 năm đã đi qua, kể từ mùa xuân cuối cùng nhân dân ta được nghe thơ chúc Tết của Bác, nhưng những giá trị của 22 bài thơ chúc Tết cũng như tư tưởng, chủ trương của Người vẫn còn vẹn nguyên giá trị. Những lời thơ ấy sẽ còn sống mãi trong lòng mỗi người dân, sống mãi với non sông đất nước, như những lời cổ vũ, động viên các thế hệ người dân Việt Nam không ngừng nỗ lực, phấn đấu, tiếp nối truyền thống đoàn kết, ý chí tự lực, tự cường của ông cha để cùng chung tay xây dựng quê hương, đất nước ngày một phồn vinh, hạnh phúc.

Theo QĐND điện tử