Bệnh chikungunya là bệnh truyền nhiễm do virus chikungunya (CHIKV) gây ra lây truyền qua trung gian là muỗi Aedes (cùng loại muỗi vằn truyền bệnh sốt xuất huyết).
Bệnh đang bùng phát tại một số nước châu Á (Trung Quốc, Singapore, Thái Lan...). Tại Việt Nam chưa ghi nhận ca bệnh, nhưng có nguy cơ cao dịch bệnh xâm nhập vào thông qua người nhập cảnh mang mầm bệnh và lây lan ra cộng đồng.
PGS, TS Đỗ Duy Cường, Viện trưởng Viện Y học Nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai nhận định: Bệnh chikungunya đã được đề cập trong y văn từ lâu, nên không phải là bệnh lạ. Xu hướng bùng phát và lan rộng hiện nay của bệnh có thể do yếu tố thay đổi môi trường, thời tiết làm muỗi phát triển.
Lật úp các dụng cụ không chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng. Ảnh: nhandan.com.vn
Các biểu hiện lâm sàng của bệnh tương tự như sốt xuất huyết Dengue và một số bệnh do virus khác như sốt cao đột ngột (thường trên 39 độ C), đau khớp dữ dội, đau cơ, đau đầu, buồn nôn, phát ban và phù quanh khớp. Nhóm bệnh nhân có nguy cơ mắc bệnh nặng hơn, bao gồm trẻ sơ sinh, người lớn có bệnh lý nền (tăng huyết áp, bệnh thận, tiểu đường,..). Nếu không được xử trí kịp thời bệnh có thể diễn biến nặng, thậm chí tử vong.
Bệnh lây truyền chủ yếu qua vết đốt của muỗi vằn bao gồm muỗi Aedes aegypti và Aedes albopictus. Các triệu chứng của chikungunya xuất hiện trung bình từ 4 - 12 ngày sau khi bị muỗi nhiễm bệnh đốt. Hầu hết các triệu chứng thường tự khỏi trong vòng từ 2 đến 7 ngày. Thời kỳ lây truyền của bệnh là khoảng một ngày trước khi khởi phát sốt và trong khoảng 6 ngày đầu tiên của bệnh.
Các phương pháp chẩn đoán xác định bệnh Chikungunya bao gồm: Xét nghiệm ELISA để phát hiện kháng thể IgM/IgG hoặc kháng nguyên virus. Xét nghiệm PCR (Polymerase Chain Reaction) và realtime-PCR để phát hiện vật liệu di truyền của virus chikungunya. Hiện nay một số cơ sở xét nghiệm như Bệnh viện Bạch Mai đã có xét nghiệm PCR để chẩn đoán.
Chikungynya không gây sốc cô đặc máu và hạ tiểu cầu như sốt xuất huyết Dengue, bệnh tiên lượng khá tốt, hầu hết tự khỏi nên người dân không nên quá hoang mang. Do chưa có vắc xin nên việc phòng bệnh hiện nay chủ yếu tập trung phòng muỗi đốt, để giảm thiểu nguy cơ và bảo vệ tốt nhóm bệnh nhân cao tuổi, có bệnh lý nền. Bên cạnh đó, Việt Nam đang có dịch sốt xuất huyết Dengue nên một số người có thể mắc triệu chứng dễ nhầm với bệnh chikungunya.
Theo ông Võ Hải Sơn, Phó cục trưởng Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế): Mặc dù Việt Nam chưa ghi nhận ca bệnh Chikungunya trong cộng đồng, tuy nhiên do muỗi Aedes đang vào thời kỳ cao điểm có mật độ muỗi cao tại nhiều địa phương và thời điểm mùa hè nhiều khách du lịch đi và đến Việt Nam, nên tiềm ẩn nhiều nguy cơ bệnh chikungunya xâm nhập vào Việt Nam và lây lan nhanh trong cộng đồng dân cư.
Nhằm chủ động kiểm soát, phòng chống dịch, Bộ Y tế đã ban hành công văn gửi Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố đề nghị triển khai tăng cường giám sát dịch ngay tại cửa khẩu, các cơ sở y tế và cộng đồng nhằm phát hiện sớm ca bệnh nghi ngờ, đặc biệt tại những khu vực có người trở về từ vùng có dịch; tổ chức điều tra, xử lý triệt để các ổ dịch, không để lây lan, giám sát muỗi, véc tơ truyền bệnh tại các khu vực cửa khẩu và tại cộng đồng theo hướng dẫn của Bộ Y tế.
Đồng thời, Bộ Y tế yêu cầu tổ chức tốt việc thu dung điều trị bệnh nhân, khai thác tiền sử bệnh, khám và điều trị kịp thời; đồng thời có kế hoạch phân cấp chuyên môn, tránh tình trạng quá tải bệnh viện; triển khai công tác phòng chống dịch bệnh chikungunya kết hợp với phòng chống sốt xuất huyết thông qua chiến dịch diệt lăng quăng/bọ gậy.
PV (tổng hợp)
Bài viết, video, hình ảnh đóng góp cho chuyên mục vui lòng gửi về
bhqdt@baohaiquanvietnam.vn
