Nghệ An là tỉnh có diện tích tự nhiên lớn thứ tư cả nước và dân số xếp thứ 10, với hơn 3,4 triệu người, trong đó khu vực nông thôn chiếm trên 82%. Với quy mô rộng lớn và điều kiện dân sinh đa dạng, công tác giảm nghèo đặt ra nhiều thách thức nhưng cũng tạo cơ hội để thực hiện các mô hình, dự án hiệu quả, phù hợp với từng vùng miền.

Nghệ An quyết tâm không để ai bị bỏ lại phía sau trong hành trình giảm nghèo. (Ảnh: Mai Hoa)

Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 được tỉnh đặc biệt quan tâm. Sự chỉ đạo quyết liệt của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, HĐND tỉnh và Mặt trận Tổ quốc cùng với sự đồng thuận của người dân đã tạo nền tảng để nâng cao nhận thức về giảm nghèo, biến mục tiêu này trở thành nhiệm vụ trọng tâm trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành. UBND các cấp, các sở, ngành triển khai thực hiện các dự án, tiểu dự án với phương thức quản lý linh hoạt, phù hợp với tình hình thực tiễn của từng địa phương.

Đến nay, Nghệ An đã ban hành 16 nghị quyết, 38 quyết định, 13 kế hoạch và nhiều văn bản hướng dẫn, chỉ đạo, tạo khung pháp lý thống nhất từ tỉnh đến cơ sở, làm cơ sở để triển khai các chương trình giảm nghèo hiệu quả. Thực hiện mô hình chính quyền hai cấp, các xã, phường đã thành lập và kiện toàn Ban Chỉ đạo các chương trình mục tiêu quốc gia do Chủ tịch UBND làm Trưởng ban, đảm bảo tổ chức thực hiện các chương trình trên địa bàn.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phùng Thành Vinh cho biết, nhiệm vụ và trách nhiệm cụ thể đã được phân công rõ ràng cho từng ngành, tránh chồng chéo, đồng thời nâng cao hiệu quả lồng ghép các chương trình trên cùng địa bàn. Ban Chỉ đạo các cấp thường xuyên đôn đốc, chỉ đạo, giao kế hoạch vốn và giám sát tiến độ thực hiện; chính quyền cơ sở duy trì cơ chế phối hợp, giải quyết kịp thời các vướng mắc, bảo đảm các dự án đi vào thực chất. Công tác truyền thông, kiểm tra, giám sát được tăng cường, khuyến khích người dân tham gia bình xét công khai, trung thực, tạo sự minh bạch trong quá trình thực hiện.

Trong giai đoạn 2021-2024, tỉnh đã thực hiện nghiêm túc việc rà soát hộ nghèo, cận nghèo. Cuối năm 2021, toàn tỉnh có 66.673 hộ nghèo (7,8%) và 56.289 hộ cận nghèo (6,59%), trong đó vùng miền núi chiếm 17,24%. Đến cuối năm 2024, số hộ nghèo giảm còn 36.703 hộ (4,16%), hộ cận nghèo còn 47.838 hộ (5,42%), miền núi còn 10,35%. Ước đến cuối năm 2025, tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh dự kiến còn 3,13%, miền núi còn 8,66%, đạt mục tiêu đề ra.

Các dự án hỗ trợ hộ nghèo, cận nghèo triển khai đa dạng, bao gồm phát triển sản xuất, cải thiện dinh dưỡng, hỗ trợ nhà ở, giáo dục nghề nghiệp, tạo việc làm bền vững. Tỉnh đã triển khai 267 mô hình trồng trọt, chăn nuôi, tạo sinh kế và thu nhập cho hơn 14.000 hộ, góp phần giảm nghèo bền vững. Các dự án còn chú trọng phát triển sản xuất liên kết theo chuỗi giá trị, ứng dụng công nghệ cao, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm và giá trị gia tăng cho người dân.

Nghệ An đẩy nhanh hoạt động xây dựng nhà ở cho người nghèo. (Ảnh: Đình Tiệp)

Công tác phát triển hạ tầng cơ bản cũng được đẩy mạnh, đáp ứng nhu cầu dân sinh và sản xuất. Các hoạt động cải thiện dinh dưỡng, chăm sóc sức khỏe cho trẻ em nghèo, cận nghèo giúp nâng cao thể trạng, tầm vóc và chất lượng cuộc sống. Trong giai đoạn 2021 - 2025, hơn 2,18 triệu lượt người được cấp thẻ BHYT, 177.818 lượt học sinh nghèo được miễn, giảm học phí, hàng trăm nghìn hộ được hỗ trợ tiền điện và tiếp cận các dịch vụ trợ giúp pháp lý.

Ngoài ra, công tác tín dụng ưu đãi cũng hỗ trợ thiết thực cho các hộ nghèo, cận nghèo và hộ mới thoát nghèo vay vốn phát triển sản xuất, học tập, lao động ở nước ngoài, xây dựng nhà ở và công trình vệ sinh, nâng cao chất lượng cuộc sống. Chỉ riêng dự án hỗ trợ nhà ở đã hoàn thành cho 6.152 hộ, trong đó 3.528 hộ xây mới và 2.642 hộ sửa chữa, nâng cấp, đáp ứng tiêu chuẩn “3 cứng” (nền, khung-tường, mái cứng) và tuổi thọ trên 20 năm.

Phong trào “Vì người nghèo - không để ai bị bỏ lại phía sau” được phát động rộng khắp, kết hợp các mô hình giảm nghèo hiệu quả và tấm gương điển hình vượt khó, tạo sức lan tỏa trong cộng đồng. Việc xã hội hóa nguồn lực cũng giúp nhiều hộ dân phát huy tinh thần tự lực, hạn chế tâm lý trông chờ, ỷ lại, góp phần nâng cao hiệu quả giảm nghèo bền vững.

Thách thức và định hướng

Dù đạt được nhiều kết quả quan trọng, công tác giảm nghèo ở Nghệ An vẫn còn một số khó khăn. Khí hậu, thiên tai, bão lũ, dịch bệnh gây thiệt hại nặng nề đến đời sống và sản xuất của hộ nghèo, cận nghèo; địa bàn rộng, địa hình phức tạp, một số vùng sâu, xa còn thiếu cơ hội tiếp cận dịch vụ và sinh kế ổn định. Ngoài ra, một bộ phận người dân vẫn còn tâm lý trông chờ hỗ trợ Nhà nước, tập quán canh tác tự cung tự cấp còn phổ biến, thiếu bền vững.

Nghệ An triển khai hơn 260 mô hình tạo sinh kế cho hộ nghèo, cận nghèo. (Trong ảnh: Đồng bào Thái xã Châu Hạnh, huyện Quỳ Châu thực hành Lễ hội Lồng tồng đầu năm. Ảnh: Lữ Nghĩa)

Trong thời gian tới, Nghệ An tiếp tục triển khai các giải pháp trọng tâm nhằm nâng cao hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025, khắc phục bất cập, phát huy vai trò chính quyền địa phương 2 cấp, đảm bảo mọi hộ nghèo, cận nghèo đều được tiếp cận các chương trình hỗ trợ, tạo sinh kế ổn định và nâng cao đời sống.

Công tác giảm nghèo ở Nghệ An đang đi đúng hướng, không chỉ giúp người dân cải thiện đời sống trước mắt mà còn đặt nền móng cho sự phát triển bền vững, góp phần thực hiện mục tiêu “không để ai bị bỏ lại phía sau”.

Trong bối cảnh còn nhiều thách thức về thiên tai, biến đổi khí hậu và điều kiện kinh tế-xã hội khó khăn, Nghệ An tiếp tục khẳng định quyết tâm thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững. Những nỗ lực đồng bộ từ chính quyền các cấp, sự tham gia tích cực của cộng đồng và ý chí vươn lên của người dân đang tạo nên những bước chuyển quan trọng, giúp cải thiện đời sống, nâng cao chất lượng hạ tầng và sinh kế cho hàng nghìn hộ nghèo, cận nghèo.

Công tác giảm nghèo ở Nghệ An không chỉ mang ý nghĩa trước mắt mà còn đặt nền móng cho phát triển kinh tế - xã hội bền vững, hướng tới mục tiêu “không để ai bị bỏ lại phía sau”.

PV (tổng hợp)