Manh mai khói rạ

Cô thường ngồi đây, mở toang cánh cửa, gọi cánh đồng vào trong căn phòng nhỏ, ngồi với nhau bên chiếc bàn con, rót một li rượu chờ trong vắt, rì rầm kể với nhau về một người đem tháng mười, đem cánh đồng sau mùa gặt có những cột sóng xanh bàng bạc nối đất với trời đi tít đến miền xa. Ở nơi đó mùa này sầm sập những cơn mưa rào hối hả trong tiếng sấm rền. Trong cái náo nhiệt, xôn xao, ồn ào muôn thủa ấy có còn vương lại vệt manh mai nào của khói rạ đốt đồng những mùa gặt ngày xưa?

Tháng mười không tính từng ngày, không lan thành tháng mà trở về khi nắng bắt đầu trong, mây bắt đầu khô, bồng bồng lên trong cái gió rút nỏ từ giọt nước mắt đọng bên khóe mi, hong khô thành vệt muối; rút nỏ cả một miền trông ngóng đã qua cái xanh hừng hực thì con gái, đã qua cái nồng nàn đọng sữa thành bông, giờ chỉ còn gốc khô, chờ lửa để hóa thân thành khói, bốc nỗi nhớ lên trời. Và cứ mỗi lần nghe tháng mười về cô lại vun gọn những bộn bề, xếp chúng vào góc căn phòng nhỏ để tìm cho mình một chuyến đi. Về với cánh đồng có mùa khói ám thành vệt xanh cay lòng mắt, để khói loang mềm nỗi nhớ đang dần khô.

Ngày mùa. Ảnh: Internet

Đó là cả một miền hanh hao heo may khi mùa gặt đi qua, khi rạ rơm chia lìa đôi ngả. Rơm về với đường làng, về với sân, với đống. Rạ ở lại với ruộng nẻ rạn chân chim, chụm đầu, quay lưng hong nắng, hóng gió mùa, giữ trong lòng mô râm cả một thế giới bí ẩn đầy những cào cào lướt thướt áo xanh váy đỏ, những châu chấu búng càng tanh tách, những bọ muỗm béo mầm… Lũ trẻ con sau khi đi dọn rạ cho người lớn bó tròn, xiên đòn xóc gánh về lợp nhà hay dựng cây rơm bên bếp, túm lại với nhau, mót những sợi thừa còn sót lại, bẻ cành hanh hao hoa vàng, nhánh điền thanh cuối mùa khô lòng bấc vun thành đống, nghe lũ cào cào, muồm muỗm xoay mòng mòng, đập cánh trong túi áo, túi quần, ngóng bọn lem nhem đi tát đìa, vét mương về để nổi lửa lên, nghe mùi khói cay nồng mà ngọt, thấy sợi khói mảnh như tơ mà kéo nghiêng miền cũ, kéo cả một trảng bãi giáp sông lên sát trời, chỉ thấy miên man trắng… chẳng biết là mây sà xuống hay hoa lau, hoa sậy bồng lên.

Màu trắng chảy thành sông, sóng loang theo heo may cuối mùa, kéo người ấy-cùng tháng mười ngày cũ đi hút mắt, để lại cô-Bây giờ-ngơ ngẩn giữa cánh đồng. Chiều tháng mười vẫn thế nhưng người xưa không thấy, chỉ còn mình cô, lủi thủi đi ngược chiều gió, theo người phụ nữ đốt đồng, mỗi đoạn nhen một mồi nhỏ, thế mà lúc quay lại cả cánh đồng đã thành một biển lửa rừng rực đuổi sau lưng. Vẫn có mùi ngầy ngậy của cào cào, muồm muỗm nướng, vẫn có tiếng lép bép nổ của những hạt thóc còn sót lại bung bỏng thành hoa nhưng chưa kịp nhặt, lửa đã hun thành than tất cả. Nắng cuối ngày, gió cuối mùa tạt khói cay nồng. Nước mắt chảy phai nỗi nhớ.

Người ấy bây giờ đã là một người lính Hải quân, trên con tàu lênh đênh sóng nước. Còn cô, đời đưa lối rẽ sang hướng khác. Tưởng an lành, tưởng không biết buồn lo… Nhưng chắc anh chẳng biết vẫn có người ngẩn ngơ quay trở về lối cũ. Thu cuối mùa, bàng đầu ngõ chuyển lá dần sang đỏ. Mẹ già quét lá rụng, lưng còng như dấu hỏi: “Sao lâu không thấy nó về?”.

Tháng mười hối hả trong tiếng chim gọi đàn. Cô đi tìm mùa cũ, tìm ánh mắt người xưa bằng manh mai sợi khói viền trên đôi cánh thiên di.

Nguyễn Hải Yến