Trường Sa - quần đảo thiêng liêng giữa Biển Đông, nơi mà mỗi hòn đảo, bãi đá đều thấm đẫm mồ hôi, công sức và máu xương của bao thế hệ đã chiến đấu, giữ gìn.

Trong cuộc tiến công giải phóng Trường Sa năm 1975, chính yếu tố con người - với ý chí quyết tâm, lòng quả cảm và sự đoàn kết - đã làm nên chiến thắng. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự chỉ đạo của Bộ Tổng Tư lệnh, bộ đội Hải quân và các lực lượng phối hợp, đã tổ chức những trận đánh dũng cảm, táo bạo, bất ngờ, giành thắng lợi nhanh chóng, không để lỡ thời cơ chiến lược.

Lực lượng Đặc công Hải quân tiến công giải phóng đảo Song Tử Tây ngày 14/4/1975. Ảnh: TL

Sau ngày giải phóng, con người tiếp tục là nhân tố then chốt trong việc bảo vệ, giữ gìn và phát triển quần đảo Trường Sa. Những người lính Hải quân ngày đêm canh giữ, bảo vệ vững chắc từng hòn đảo, bãi đá của Tổ quốc. Những ngư dân kiên cường bám biển, khẳng định chủ quyền thiêng liêng. Những nhà khoa học, kỹ sư, công nhân không ngừng nghiên cứu, xây dựng cơ sở hạ tầng, nâng cao tiềm lực quốc phòng và kinh tế biển đảo.

Được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước; sự yêu mến, đùm bọc, giúp đỡ của nhân dân; sự nỗ lực phấn đấu, tu dưỡng, rèn luyện của cán bộ, chiến sĩ, chất lượng nguồn lực con người trong Quân đội và Hải quân nói chung, lực lượng công tác trên quần đảo Trường Sa nói riêng đã từng bước được nâng lên. Đây là yếu tố giữ vai trò quyết định bảo đảm hoàn thành tốt nhiệm vụ bảo vệ quần đảo Trường sa mà Đảng, Nhà nước và nhân dân tin tưởng giao phó. Trường Sa ngày càng mạnh về phòng thủ, tốt về lối sống, đẹp về cảnh quan, mẫu mực về tình đoàn kết quân dân nơi đầu sóng.

Phó Đô đốc Trần Thanh Nghiêm, Uỷ viên Trung ương Đảng, Tư lệnh Hải quân thăm, kiểm tra đảo Trường Sa. Ảnh: Trọng Thiết

Trong bối cảnh tình hình khu vực và quốc tế có nhiều biến động, việc tiếp tục phát huy nhân tố con người để bảo vệ chủ quyền quần đảo Trường Sa là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng. Trường Sa mãi mãi là phần “máu thịt” không thể tách rời của Tổ quốc, nơi hội tụ ý chí kiên trung của bao thế hệ con dân đất Việt. Vì vậy càng đòi hỏi phải quan tâm xây dựng và phát huy nhân tố con người trong bảo vệ chủ quyền quần đảo Trường Sa. Trong đó tập trung vào các giải pháp chủ yếu sau:

Thứ nhất, chăm lo xây dựng, củng cố lực lượng nòng cốt bảo vệ chủ quyền quần đảo Trường Sa

Bảo vệ chủ quyền quần đảo Trường Sa là nhiệm vụ của nhiều lực lượng, trong đó Hải quân làm nòng cốt. Bộ đội Hải quân phải thường xuyên được huấn luyện chu đáo, sát thực tế, nâng cao trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu, sẵn sàng đối phó thắng lợi với mọi tình huống, không để bị động bất ngờ. Tiếp tục trang bị thêm phương tiện, vũ khí hiện đại để tăng cường sức mạnh bảo vệ chủ quyền. Đồng thời mở rộng hợp tác quốc tế về an ninh biển, tranh thủ sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế và học hỏi kinh nghiệm từ các nước có lực lượng hải quân mạnh để bảo vệ vững chắc chủ quyền biển đảo.

Cán bộ, chiến sĩ đảo Trường Sa luôn nêu cao tinh thần cảnh giác, tuần tra bảo vệ vững chắc chủ quyển biển đảo của Tổ quốc. Ảnh: TTV

Nhà nước tiếp tục quan tâm đến đời sống vật chất và tinh thần của cán bộ, chiến sĩ làm nhiệm vụ tại Trường Sa; đầu tư cơ sở hạ tầng, cải thiện nhà ở, trạm xá, hệ thống cung cấp nước ngọt và điện để nâng cao chất lượng cuộc sống cho quân dân trên đảo. Bảo đảm nguồn lương thực, thực phẩm tươi sống nhằm duy trì sức khỏe cho bộ đội; có chính sách đãi ngộ hợp lý, bao gồm lương, phụ cấp và hỗ trợ gia đình quân nhân để họ yên tâm công tác. Nâng cao đời sống tinh thần cho quân và dân thông qua việc tăng cường hoạt động văn hóa, nghệ thuật, cung cấp sách báo và kết nối internet. Đặc biệt, những chuyến thăm của lãnh đạo Nhà nước, thân nhân và nhân dân là nguồn động viên lớn lao, giúp cán bộ, chiến sĩ kiên trì bám đảo, bảo vệ vững chắc chủ quyền của Tổ quốc.

Thứ hai, phát huy vai trò của ngư dân - mỗi ngư dân là một “cột mốc sống” bảo vệ chủ quyền

Ngư dân không chỉ là những người lao động trên biển mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ chủ quyền quốc gia. Họ chính là những “cột mốc sống”, khẳng định sự hiện diện thường xuyên và hợp pháp tại các vùng biển, đặc biệt là khu vực quần đảo Trường Sa. Khuyến khích ngư dân bám biển, phát triển kinh tế kết hợp bảo vệ chủ quyền là một nhiệm vụ cấp thiết. Nhà nước cần có các chính sách hỗ trợ giúp ngư dân yên tâm ra khơi dài ngày, duy trì hoạt động khai thác hải sản bền vững, đồng thời góp phần bảo vệ chủ quyền biển đảo.

Chuẩn Đô đốc Nguyễn Anh Tuấn, Tư lệnh Vùng 4 hướng dẫn ngư dân tỉnh Bình Định khai thác hải sản đúng quy định. Ảnh: PV

Những đội tàu cá hoạt động trên vùng biển Trường Sa không chỉ giúp phát triển kinh tế biển mà còn tạo ra sự hiện diện liên tục trên các ngư trường truyền thống, từ đó khẳng định chủ quyền quốc gia một cách tự nhiên và bền vững.

Trong bối cảnh tình hình Biển Đông có nhiều diễn biến phức tạp, cần có những biện pháp cụ thể để bảo vệ ngư dân, bao gồm việc trang bị cho tàu cá các thiết bị liên lạc hiện đại, tổ chức các đội tàu đi theo nhóm để hỗ trợ lẫn nhau, đồng thời thiết lập cơ chế phản ứng nhanh khi xảy ra sự cố trên biển. Các lực lượng chức năng phối hợp chặt chẽ, có biện pháp đảm bảo an toàn, hỗ trợ ngư dân trong trường hợp gặp nạn hoặc bị xâm phạm quyền và lợi hợp pháp. Tiếp tục thực hiện tốt chương trình “Hải quân Việt Nam làm điểm tựa cho ngư dân vươn khơi, bám biển”; đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn ngư dân về luật pháp quốc tế, quyền và nghĩa vụ khi hoạt động trên biển, giúp họ tự tin hơn trong quá trình khai thác hải sản và bảo vệ chủ quyền quốc gia.

Thứ ba, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, xây dựng tinh thần yêu nước và ý thức bảo vệ chủ quyền trong toàn dân

Đây là nhiệm vụ quan trọng, góp phần tạo sức mạnh tổng hợp bảo vệ vững chắc chủ quyền quốc gia trên biển. Trong đó, việc giáo dục thế hệ trẻ về chủ quyền Trường Sa và Hoàng Sa đóng vai trò then chốt. Cần đưa nội dung về biển đảo vào chương trình giáo dục ở các cấp học, từ tiểu học đến đại học, để học sinh, sinh viên nhận thức được tầm quan trọng của biển đảo đối với an ninh quốc gia và sự phát triển kinh tế. Những bài học về lịch sử, địa lý, pháp lý liên quan đến chủ quyền biển đảo cần được thiết kế hấp dẫn, sinh động, kết hợp với các chuyến tham quan thực tế, giao lưu với các chiến sĩ Hải quân, ngư dân để khơi dậy lòng tự hào dân tộc và tinh thần trách nhiệm của thế hệ trẻ.

Thượng tá Bùi Xuân Bình, Chính uỷ Vùng 4 động viên chiến sĩ mới Lữ đoàn 101. Ảnh: Xuân La

Đẩy mạnh tuyên truyền về chủ quyền biển đảo thông qua truyền thông, văn hóa, nghệ thuật để nâng cao nhận thức cộng đồng. Các tác phẩm văn học, điện ảnh, âm nhạc, hội họa về Trường Sa không chỉ phản ánh chân thực cuộc sống nơi đảo xa mà còn góp phần nuôi dưỡng tình yêu biển đảo quê hương. Những bộ phim tài liệu về cuộc sống của chiến sĩ và ngư dân nơi đầu sóng ngọn gió, những ca khúc hào hùng về biển đảo, những bức tranh, bài thơ ca ngợi vẻ đẹp và sự kiên cường của Trường Sa sẽ giúp tinh thần yêu nước lan tỏa mạnh mẽ hơn trong xã hội. Đặc biệt, truyền thông hiện đại với mạng xã hội, báo điện tử, phát thanh, truyền hình sẽ giúp đưa thông tin về chủ quyền biển đảo đến gần hơn với công chúng, tạo ra một phong trào sâu rộng trong việc bảo vệ chủ quyền bằng sức mạnh tri thức và lòng yêu nước.

Thứ tư, đẩy mạnh ngoại giao nhân dân và đấu tranh pháp lý

Đây là một trong những giải pháp quan trọng nhằm bảo vệ chủ quyền quần đảo Trường Sa một cách bền vững và có sức lan tỏa rộng rãi, trong đó việc huy động sự ủng hộ của kiều bào ta trên thế giới cần được đẩy mạnh. Cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài không chỉ là cầu nối giữa Việt Nam với các nước sở tại mà còn đóng góp tích cực vào công cuộc bảo vệ chủ quyền biển đảo thông qua việc lan tỏa thông tin chính thống về Trường Sa, tổ chức các hoạt động tuyên truyền, vận động chính giới, học giả và dư luận quốc tế ủng hộ lập trường chính nghĩa của Việt Nam. Những cuộc hội thảo, triển lãm, các bài viết đăng trên báo chí quốc tế hay việc lên tiếng tại các diễn đàn đa phương sẽ góp phần giúp dư luận thế giới hiểu rõ hơn về chủ quyền hợp pháp của Việt Nam đối với Trường Sa, đồng thời phản bác những thông tin sai lệch.

Tàu hộ vệ tên lửa 016 Quang Trung tham gia thực hiện nhiệm vụ đối ngoại quốc phòng. Ảnh: TTV

Đấu tranh pháp lý là một công cụ quan trọng giúp Việt Nam bảo vệ chủ quyền biển đảo bằng lý lẽ và bằng chứng xác thực. Việt Nam cần tích cực tận dụng các diễn đàn, tổ chức quốc tế như Liên hợp quốc, ASEAN… để khẳng định chủ quyền hợp pháp của mình đối với quần đảo Trường Sa. Việc công bố các tài liệu lịch sử, bản đồ và chứng cứ pháp lý rõ ràng, kết hợp với những lập luận chặt chẽ dựa trên luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982, sẽ giúp Việt Nam có thêm cơ sở vững chắc trong giải quyết các tranh chấp chủ quyền. Đồng thời, cần phối hợp chặt chẽ với các nước có cùng quan điểm về tự do hàng hải, an ninh khu vực để tranh thủ sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế.

Thứ năm, đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội ở quần đảo Trường Sa

Đây là một trong những giải pháp quan trọng nhằm tăng cường sự hiện diện của con người, góp phần bảo vệ chủ quyền biển đảo một cách bền vững. Cần tập trung vào việc xây dựng và nâng cấp cơ sở hạ tầng trên các đảo.

Bộ Tham mưu phúc tra công tác huấn luyện đối với Trung đoàn 196

Ngày 27/3, tại TP. Cam Ranh, tỉnh Khánh Hoà, Bộ Tham mưu Hải quân tổ chức phúc tra công tác huấn luyện L1 các kíp tàu của Trung đoàn 196 Hải quân.

Việc đầu tư xây dựng các công trình dân sinh như trạm xá, trường học, khu dân cư không chỉ cải thiện điều kiện sống cho quân và dân trên đảo mà còn khẳng định sự hiện diện lâu dài của Việt Nam tại Trường Sa. Hệ thống cung cấp điện, nước sạch và mạng viễn thông cũng cần được phát triển để phục vụ đời sống và hoạt động sản xuất, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác cứu hộ, cứu nạn và giám sát an ninh biển đảo.

Âu tàu đảo Trường Sa hôm nay. Ảnh: TTV

Phát triển kinh tế biển bền vững là yếu tố then chốt giúp Trường Sa trở thành một khu vực vững mạnh về kinh tế và quốc phòng. Cần đẩy mạnh khai thác tài nguyên biển một cách hợp lý, trong đó ưu tiên phát triển nghề cá xa bờ, nuôi trồng và chế biến hải sản.

Tuy nhiên, việc khai thác phải đi đôi với bảo vệ môi trường biển, tránh làm suy giảm nguồn lợi thủy sản và ảnh hưởng đến hệ sinh thái biển. Ngoài ra, phát triển du lịch biển đảo có kiểm soát cũng là một hướng đi tiềm năng, vừa giúp quảng bá hình ảnh Trường Sa vừa nâng cao ý thức bảo vệ chủ quyền trong cộng đồng. Đặc biệt, cần kết hợp phát triển kinh tế với bảo đảm quốc phòng, an ninh trên biển, trong đó các lực lượng chức năng như Hải quân, Cảnh sát biển, Kiểm ngư cần phối hợp chặt chẽ để bảo vệ an toàn các hoạt động kinh tế và ngư dân ta.

Phát huy nhân tố con người trong bảo vệ chủ quyền Trường Sa là một nhiệm vụ quan trọng cần sự chung tay của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân. Sự kiên cường của các chiến sĩ Hải quân là nền tảng vững chắc để bảo vệ chủ quyền, sự đồng hành của ngư dân, sự nhận thức sâu sắc của thế hệ trẻ và ủng hộ từ cộng đồng quốc tế đóng vai trò quan trọng. Khi mỗi người dân đều có ý thức bảo vệ chủ quyền, khi những con tàu ngư dân vẫn kiên trì vươn khơi, khi các hoạt động ngoại giao và đấu tranh pháp lý được đẩy mạnh, Trường Sa sẽ luôn vững vàng giữa sóng gió.