VỮNG VÀNG CHI BỘ NHÀ GIÀN DK1 - Bài 1: Chi bộ là hạt nhân lãnh đạo toàn diện

Một buổi chiều đầu tháng 8/2025, trên nhà giàn DK1/10, từng lớp sóng trắng xóa vỗ đều vào trụ thép. Trong căn phòng sinh hoạt chung, cán bộ, đảng viên ngồi ngay ngắn dự sinh hoạt chi bộ. Không gian khiêm tốn nhưng không khí trang nghiêm, dưới lá cờ Đảng đỏ thắm, tượng Bác Hồ đặt ở vị trí trung tâm, khẳng định sự hiện diện mạnh mẽ của ý chí chính trị ngay giữa biển cả.

Đại úy Trần Văn Lực, Bí thư Chi bộ nhà giàn DK1/10, mở đầu cuộc họp bằng việc kiểm tra thẻ đảng viên. Hôm nay, Chi bộ nhà giàn DK1/10 họp ra nghị quyết lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ tháng 8/2025 và quán triệt Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân chủng Hải quân lần thứ XIV (nhiệm kỳ 2025-2030). Thư ký hội nghị ghi chép cẩn thận từng nội dung. Cửa sổ phòng họp khép hờ, đủ để những người dự họp kịp thời quan sát động tĩnh bên ngoài, nhưng không ảnh hưởng tới sự nghiêm túc bên trong. Thỉnh thoảng, chủ tọa phải tạm dừng, bởi tiếng người đang hòa vào với sóng, tiếng gió.

Cuộc họp chuyển sang thảo luận, căn phòng nhỏ trở nên sôi nổi. Từ huấn luyện, trực canh đến bảo đảm hậu cần, mỗi ý kiến đều chứa đựng trách nhiệm tiên phong của đảng viên. Khi đồng chí Bí thư Chi bộ nhấn mạnh: “Dù sóng gió có mạnh đến đâu, ý chí của chúng ta không bao giờ lay chuyển!”, cả phòng đồng thanh hô vang “Rõ!”. Tiếng hô như át cả tiếng gió biển, tạo thành âm hưởng hào hùng, khẳng định sức mạnh đoàn kết và niềm tin của tập thể.

Nếu ở đất liền, sinh hoạt chi bộ thường được ấn định ngày, giờ cố định, thì ở trên các nhà giàn DK1, mọi kế hoạch đều phải thích ứng với “lịch trình” bất định của tình hình mặt biển. Buổi sinh hoạt có thể tạm dừng vì tín hiệu báo động, một tàu cá cần cứu nạn hay cơn giông bất ngờ. Những “vị khách” này đã trở thành một phần quen thuộc của cuộc sống trên nhà giàn. Vài phút trước trời còn trong xanh, thoáng chốc mây đen đã ùn ùn kéo tới.

Vì đặc thù nhiệm vụ, thời gian sinh hoạt chi bộ ở nhà giàn DK1 luôn được bố trí linh hoạt, phù hợp với nhịp biến đổi của biển khơi. Không ít biên bản họp có phần ý kiến được ghi chép đầy đủ, nhưng phần kết luận lại để trống do kíp trực phải nhận lệnh khẩn cấp. Chỉ sau khi hoàn thành nhiệm vụ, chi bộ mới tiếp tục sinh hoạt và hoàn thiện biên bản. Cũng bởi vậy, nét chữ trong các biên bản họp không đều nhau, phần đầu ngay ngắn, nhưng về sau có thể vội vã, thiếu tròn trịa bởi bàn tay còn in dấu mệt nhọc sau cuộc báo động sẵn sàng chiến đấu...

Câu chuyện về cuốn sổ ghi chép sinh hoạt chi bộ đã trở thành “giai thoại” ở các nhà giàn. Khi đoàn kiểm tra của Quân chủng Hải quân và Vùng 2 Hải quân hỏi lý do, đồng chí Bí thư Chi bộ-Chính trị viên trả lời mà không cần đắn đo: “Đang họp thì báo động”. Câu trả lời giản dị nhưng toát lên một điều: Ở nhà giàn DK1, sẵn sàng chiến đấu là ưu tiên số một. Chính sự linh hoạt ấy càng khẳng định kỷ luật, trách nhiệm và chất lượng lãnh đạo chính trị của chi bộ trên các nhà giàn. Linh hoạt nhưng vẫn giữ vững nguyên tắc, tuyệt đối không qua loa đại khái hoặc buông lỏng lãnh đạo.

Những chiếc nhà giàn nhỏ bé giữa biển khơi mênh mông, đứng vững được trước sóng gió dữ dằn, là nhờ những chiếc trụ với “chất thép” đặc biệt. Ở trên nhà giàn, còn có một “trụ cột thép” khác, giúp cán bộ, chiến sĩ vững vàng trước mọi gian khổ hy sinh, đó không là gì khác, chính là các chi bộ đảng.

Vai trò lãnh đạo của chi bộ nhà giàn trước hết thể hiện ở việc quán triệt nghị quyết, chỉ thị của Đảng, để mọi cán bộ, đảng viên đều thấm nhuần, thống nhất về tư tưởng và hành động. Đồng thời, các quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, nhất là Nghị quyết Trung ương 8 (khóa XI, XIII) về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, Nghị quyết 36-NQ/TW (khóa XII) về Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030 tầm nhìn đến năm 2045 và các nghị quyết, chỉ thị của Quân ủy Trung ương, Đảng ủy Quân chủng Hải quân, Đảng ủy Vùng 2 Hải quân về nhiệm vụ quân sự quốc phòng… đều được các chi bộ nhà giàn cụ thể hóa vào nghị quyết lãnh đạo thường kỳ và chương trình hành động cấp mình sát thực tiễn. Nhờ đó, nguyên tắc Đảng lãnh đạo “tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt” đối với Quân đội luôn được giữ vững, để các chi bộ nhà giàn thực sự là hạt nhân lãnh đạo toàn diện, từ bảo vệ chủ quyền, huấn luyện, ứng phó thiên tai đến hỗ trợ ngư dân.

Nếu các đơn vị ở trên đất liền, cùng với chi bộ đảng thì các tổ chức như đoàn thanh niên, phụ nữ, hội đồng quân nhân, góp phần tạo thành cơ chế lãnh đạo - tập hợp - triển khai - thực hiện đồng bộ, thì ở trên các nhà giàn DK1, chi bộ chính là trung tâm đoàn kết duy nhất. Trong môi trường khắc nghiệt, mọi nghị quyết, chủ trương đều phải vận dụng linh hoạt: vừa duy trì trực sẵn sàng chiến đấu, vừa tổ chức sinh hoạt, rèn luyện kỷ luật, lãnh đạo tư tưởng.

Không chỉ lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị, chi bộ còn gắn nghị quyết với đời sống hằng ngày, động viên chiến sĩ vượt qua nỗi nhớ nhà, khắc phục thiếu thốn, sẻ chia tâm tư, tình cảm. Ở nơi “trên đầu là trời, dưới chân là nước”, chi bộ thực sự là “trụ cột thép”, vừa giữ vững kỷ luật, niềm tin, vừa nuôi dưỡng ý chí bảo vệ chủ quyền biển đảo.

Nhằm phục vụ sự nghiệp phát triển KTXH, củng cố quốc phòng, an ninh và lợi ích quốc gia, ngày 5/7/1989, Cụm Kinh tế - Khoa học - Dịch vụ (gọi tắt là DK1) được xây dựng trên thềm lục địa phía Nam của Tổ quốc, bao gồm các nhà giàn cao chân đóng xuống lòng biển. Đồng thời Tiểu đoàn DK1 thuộc Lữ đoàn 171, Quân chủng Hải quân cũng được thành lập (nay thuộc Vùng 2 Hải quân) để làm nhiệm vụ đặc biệt quan trọng: chốt giữ trên các nhà giàn, bảo vệ vững chắc chủ quyền vùng biển đảo, thềm lục địa phía Nam của Tổ quốc. 

Ở đâu có bộ đội, ở đó phải có tổ chức đảng lãnh đạo. Khi những chiếc nhà giàn đầu tiên được dựng lên, yêu cầu cấp bách đặt ra là phải có tổ chức đảng lãnh đạo trực tiếp, để định hướng, dẫn dắt và động viên bộ đội hoàn thành nhiệm vụ. Chi bộ đầu tiên trên nhà giàn DK1 ra đời, gồm các tổ đảng DK1/1, DK1/3, DK1/4, do Thiếu tá Nguyễn Văn Nam, Chỉ huy trưởng nhà giàn DK1/3 làm Bí thư.

Từ nền tảng đó, Đảng ủy Quân chủng Hải quân và Đảng ủy Lữ đoàn 171 Hải quân đã quyết định thành lập Đảng bộ bộ phận Khung quản lý DK1 (nay là Đảng bộ Tiểu đoàn DK1, thuộc Đảng bộ Vùng 2 Hải quân) với 16 chi bộ trực thuộc, do Trung tá, Chính trị viên Trần Văn Dũng làm Bí thư. Đây là bước phát triển quan trọng, bảo đảm sự lãnh đạo thống nhất giữa đất liền với nhà giàn, giữa các kíp trực và lực lượng tăng cường.

Trong ký ức của những cán bộ thời kỳ đầu, nhà giàn lúc này cơ sở vật chất thiếu thốn, điều kiện ăn ở và làm việc hết sức khó khăn, mọi thứ đều phải chắt chiu, tự xoay xở, nước ngọt phải hứng từng giọt mưa, thực phẩm chủ yếu là đồ ướp muối, không gian sinh hoạt vô cùng chật chội…  Nhưng tất cả đều khắc sâu lời căn dặn của Tư lệnh Hải quân Giáp Văn Cương: “Phải giữ cho bằng được nhà giàn, các bãi cạn phía Nam của Tổ quốc”.

Chính tinh thần ấy đã hun đúc nên ý chí kiên cường, để rồi trong thử thách khốc liệt, nhiều đồng chí cán bộ, đảng viên, chiến sĩ đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, có đồng chí đã lặng lẽ hóa thân vào lòng biển. Bi tráng nhất là đêm 13 rạng sáng 14/12/1998, cơn bão số 8 (Faith) đã cuốn trôi Nhà giàn DK1/6 (Phúc Nguyên A). Ba cán bộ, chiến sĩ là Đại úy Vũ Quang Chương (Chỉ huy trưởng), Chuẩn úy Nguyễn Văn An (Nhân viên cơ điện) và Chuẩn úy Lê Đức Hồng (Nhân viên ra đa) đã anh dũng hy sinh. Trước giờ phút sinh tử, Đại úy Vũ Quang Chương vẫn bình tĩnh chỉ huy đồng đội thoát hiểm, ôm chân dung Bác Hồ, quấn lá cờ đỏ sao vàng quanh người và gửi trọn niềm tin vào biển cả... Hình ảnh ấy trở thành biểu tượng bất tử cho ý chí “còn người, còn nhà giàn” của cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn DK1 nói riêng, bộ đội Hải quân nói chung.

Từ những mất mát và kinh nghiệm xương máu, cấp ủy, chỉ huy các cấp trong Quân chủng Hải quân đặc biệt coi trọng công tác huấn luyện, giáo dục tư tưởng. Mỗi kíp thay phiên đều được huấn luyện tập trung với cường độ cao trong suốt gần 3 tháng trước khi ra nhà giàn. Điểm khó nhất không chỉ nằm ở cường độ huấn luyện khắt khe, mà còn ở chỗ thành phần kíp đa quân binh chủng, trình độ và thói quen sinh hoạt khác biệt. Làm sao để gắn kết con người, rèn luyện thành một tập thể thống nhất, kỷ luật chặt chẽ, đó là thử thách lớn nhất.

Khi ra tới nhà giàn, mỗi cán bộ, chiến sĩ phải làm việc trong điều kiện độc lập, cách xa sự lãnh đạo, chỉ đạo, chỉ huy trực tiếp từ đất liền, không có điều kiện thay thế nhân lực ngay lập tức. Yêu cầu đặt ra với từng người phải là vừa giỏi chuyên môn, vừa có bản lĩnh, ý chí kiên cường để đối mặt với sóng gió, là điểm tựa tinh thần cho người khác. Trung tá Trần Văn Dũng, nguyên Bí thư Đảng ủy, nguyên Chính trị viên Khung quản lý DK1 (giai đoạn 1989-1998) nhấn mạnh: “Không hình thành ý thức và thói quen kỷ luật, đoàn kết từ bờ, ra đó sẽ khó hoàn thành nhiệm vụ”.

Trong môi trường ấy, cán bộ chính trị vừa là người lãnh đạo, chỉ đạo, vừa là người đồng hành, sẻ chia gian khó, tiếp thêm nghị lực cho bộ đội. Công tác phát triển đảng ở các chi bộ nhà giàn được triển khai liên tục, gắn với trách nhiệm cụ thể: mỗi đảng viên kèm cặp, giúp đỡ một số quần chúng, nhiều đồng chí trưởng thành ngay trong gian khó và được kết nạp đảng tại nhà giàn. Nhờ đó, đội ngũ đảng viên ở Đảng bộ Tiểu đoàn DK1 không ngừng lớn mạnh, là nòng cốt trong mọi nhiệm vụ.

Trung tá Trần Văn Dũng vẫn nhớ như in sự kiện năm 1995. Giữa lúc bão dữ hoành hành, cả 3 máy phát điện trên nhà giàn đồng loạt hỏng, đồng nghĩa với việc mất liên lạc với đất liền. “Khi tín hiệu liên lạc bị cắt, nhà giàn không chỉ mất khả năng ứng phó bão hay cứu hộ, mà còn đứng trước nguy cơ mất kiểm soát khu vực biển. Nghĩ tới đó thôi đã thấy áp lực khủng khiếp”, đồng chí Dũng nhớ lại.

Trong tình thế cấp bách, Trung tá Dũng vẫn giữ vững bình tĩnh, quyết đoán, chỉ đạo phương án xử lý. Ông cùng đồng đội tận dụng mọi vật dụng có thể: từ dây cáp, dây dù đến cả dây vải quần áo, dây nhựa hậu cần. Sau nhiều lần thử nghiệm, dưới sự chỉ huy sát sao của chính trị viên, dòng điện đã sáng trở lại, tín hiệu liên lạc được khôi phục.

Sự vững vàng của người Chính trị viên, tinh thần đoàn kết và trí tuệ tập thể đã giúp các nhà giàn DK1 vượt qua nhiều thời khắc hiểm nguy. Câu chuyện ấy trở thành bài học sâu sắc: trong bất kỳ hoàn cảnh nào, chi bộ và bí thư chi bộ-chính trị viên luôn là điểm tựa bản lĩnh, khẳng định sức mạnh lãnh đạo của chi bộ đảng.

Hơn 3 thập kỷ, từ những buổi sinh hoạt đầu tiên chỉ với vài đảng viên đến 16 chi bộ nhà giàn trực thuộc Đảng bộ Tiểu đoàn DK1 (Vùng 2 Hải quân) hôm nay, vai trò lãnh đạo của chi bộ đảng trên các nhà giàn DK1 không thay đổi: luôn là hạt nhân lãnh đạo tuyệt đối, toàn diện mọi công tác. Vai trò ấy hiện diện trong mệnh lệnh sẵn sàng chiến đấu, trong kế hoạch huấn luyện và cả đời sống hằng ngày, tạo sức bền để nhà giàn DK1 vững vàng giữa biển khơi.

Dẫu ở nơi đầu sóng, cách đất liền hàng trăm hải lý, các chi bộ nhà giàn luôn lãnh đạo đơn vị hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, ứng phó thiên tai, xử lý tình huống khẩn cấp, cứu hộ cứu nạn, làm điểm tựa cho ngư dân vươn khơi bám biển. Giữa bão tố, chi bộ là “la bàn” của người lính biển, dẫn dắt tập thể vững vàng vượt qua mọi thử thách để hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ mà Đảng, Tổ quốc và Nhân dân giao phó.