LỮ ĐOÀN CÔNG BINH 131 HẢI QUÂN: HIÊN NGANG NHỮNG CÔNG TRÌNH GIỮ BIỂN

Ngày 6/11/1975, Bộ Quốc phòng ban hành Quyết định số 180/QĐ-QP thành lập Trung đoàn 131 - đơn vị công binh cấp trung đoàn đầu tiên của Quân chủng Hải quân, được hình thành trên cơ sở tổ chức lại Tiểu đoàn Công binh trực thuộc Bộ Tư lệnh Hải quân. Sự kiện này đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong quá trình xây dựng lực lượng công binh của Quân chủng.

Những năm đầu, trong điều kiện cơ sở vật chất vô cùng thiếu thốn, cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn đã nêu cao tinh thần “vượt nắng thắng mưa, say sưa lao động”, miệt mài trên các công trường A-10, HX-79, tuyến đảo Đông Bắc, Đà Nẵng…

Năm 1983, Trung đoàn được tặng Huân chương Chiến công hạng Ba; năm 1984, công trình cầu cảng Hạ Long hoàn thành vượt tiến độ, đơn vị được tặng Huân chương Chiến công hạng Nhì.

Tháng 2 năm 1988, tình hình tại quần đảo Trường Sa diễn biến căng thẳng, Trung đoàn 131 nhận lệnh hành quân khẩn cấp. Trong đêm 30 Tết Mậu Thìn, những đoàn xe rời Quảng Ninh vào Cam Ranh, mang theo niềm tin và trách nhiệm thiêng liêng. Biết nơi mình đến là vùng nguy hiểm, cán bộ, chiến sĩ Lữ đoàn 131 vẫn lặng lẽ lên tàu ra đảo, mang theo ý chí kiên cường của người lính Hải quân.

Từ năm 1988 - 1990, đơn vị vừa thi công, vừa chiến đấu, nhiều đồng chí đã anh dũng hy sinh. Mồ hôi, nước mắt và cả máu của họ đã hòa cùng sóng biển, góp phần giữ vững từng tấc đảo, sải biển thiêng liêng của Tổ quốc. Với chiến công đặc biệt xuất sắc, ngày 13/12/1989, Trung đoàn 131 vinh dự được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.

Bước vào thời kỳ đổi mới, Trung đoàn 131 tiếp tục khẳng định vị thế là lực lượng công binh chủ lực của Quân chủng. Cán bộ, chiến sĩ vừa củng cố các công trình trên đảo, vừa đảm nhận nhiều nhiệm vụ trọng điểm như: thi công cầu cảng 4, Quân cảng Sài Gòn (nay là Binh đoàn 20), cầu cảng Lữ đoàn 171, khu K25, công trình VT-79… Dù điều kiện khắc nghiệt, đơn vị luôn bám trụ công trường, hoàn thành vượt năng suất 135-158%, bảo đảm chất lượng, tiến độ và an toàn tuyệt đối.

Năm 2005, đơn vị được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân lần thứ hai - phần thưởng xứng đáng cho ý chí, trí tuệ và tinh thần dám nghĩ, dám làm của người lính công binh Hải quân.

Ngày 22/5/2013, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng ký quyết định nâng cấp Trung đoàn 131 thành Lữ đoàn 131, đánh dấu bước phát triển mới về tổ chức, biên chế và nhiệm vụ. Từ đây, đơn vị bước vào giai đoạn xây dựng chính quy, hiện đại, toàn diện hơn, vừa huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, vừa thi công các công trình quốc phòng, kinh tế, xã hội trọng điểm của Quân chủng và Bộ Quốc phòng.

Lữ đoàn còn đảm nhiệm nhiệm vụ rà phá bom mìn, vật nổ tại các khu vực đảo, cảng biển, góp phần giữ an toàn cho các đơn vị.

Trên chặng trưởng thành và phát triển trong giai đoạn mới, Lữ đoàn 131 luôn kiên định mục tiêu xây dựng đơn vị “Cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”, trong đó lấy xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh làm nền tảng, xây dựng con người và tổ chức vững mạnh toàn diện làm trung tâm.

Đơn vị duy trì nghiêm nền nếp chính quy, rèn luyện kỷ luật; đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ trong quản lý, thi công; triển khai hiệu quả phong trào thi đua “Dân chủ, đoàn kết, kỷ cương, sáng tạo, quyết thắng.

Liên tục 6 năm (2019-2024), Lữ đoàn 131 được Bộ Quốc phòng và Quân chủng Hải quân tặng Cờ đơn vị xuất sắc trong phong trào thi đua quyết thắng”; nhiều năm đạt danh hiệu đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”.

Năm 2025, Lữ đoàn 131 vinh dự được Nhà nước tặng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhì.

Phát huy truyền thống 50 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, cán bộ, chiến sĩ Lữ đoàn 131 nguyện tiếp tục rèn luyện, phấn đấu, giữ vững và phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ-Người chiến sĩ Hải quân”, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, góp phần cùng Quân chủng quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc.