Bộ đội Hải quân: Lực lượng nòng cốt, chủ lực, tiên phong trong chống Đế quốc Mỹ phong tỏa sông, biển miền Bắc

Trước đó, ngày 1-6-1966, Thường vụ Quân ủy Trung ương xác định: "Vấn đề chống phong tỏa các cảng là một nhiệm vụ cấp thiết” và chỉ đạo Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Hải quân tích cực nghiên cứu kế hoạch, chuẩn bị đối phó. Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng giao Quân chủng Hải quân làm đề án phòng chống địch phong tỏa thủy lôi và giúp cấp trên chỉ đạo về chuyên môn.

Để chủ động đối phó với nguy cơ địch sử dụng thủy lôi phong tỏa vùng biển miền Bắc, từ đầu năm 1966, Đảng ủy Quân chủng Hải quân đã ra Nghị quyết lãnh đạo Quân chủng xây dựng kế hoạch chống địch phong tỏa đường thủy. Đầu tháng 4-1966, kế hoạch cơ bản hoàn thành và được Bộ Tư lệnh Quân chủng thông qua.

Ngày 23 và 24-6-1966, Bộ Tư lệnh Hải quân chỉ đạo Bộ Tham mưu Hải quân tổ chức hội nghị hiệp đồng giữa Hải quân với các lực lượng có liên quan để quán triệt chỉ thị của Bộ Tổng Tham mưu, thảo luận kế hoạch chung và 2 đề án chống địch phong tỏa thủy lôi do Quân chủng Hải quân soạn thảo. Ngày 27-6-1966, Bộ Tư lệnh Hải quân chủ trì Hội nghị hiệp đồng chống phong tỏa thủy lôi với Quân khu 3, Bộ Tư lệnh 350, Bộ Tư lệnh Công an vũ trang và Công an vũ trang Hải Phòng; phân công trách nhiệm cho từng lực lượng. Trong đó, Hải quân tổ chức đội phá thủy lôi có trách nhiệm nghiên cứu kỹ thuật, tìm cách tháo gỡ và huấn luyện, hướng dẫn cho lực lượng của các tỉnh, quân khu và lực lượng liên quan khác tham gia tháo gỡ, rà phá thuỷ lôi. Không quân dùng máy bay thả bom chìm để phá thủy lôi khi được Hải quân xác định vị trí. Quân khu Đông Bắc và Quân khu 3 tổ chức những đội tàu thuyền, thợ lặn... hiệp đồng với Hải quân để rà phá thuỷ lôi theo khu vực phân công.

Cán bộ Đại đội 8 Công binh Hải quân hướng dẫn cho cán bộ, chiến sĩ các đơn vị về cấu tạo, tính năng, kỹ chiến thuật của thủy lôi. Ảnh: TL

Bộ Tư lệnh Hải quân đã thành lập cơ quan nghiên cứu kỹ thuật chống phong tỏa thủy lôi; tổ chức lực lượng rà phá thủy lôi. Phòng Công binh Hải quân vừa huấn luyện lực lượng làm nhiệm vụ chống phong tỏa vừa cử người về giúp các địa phương ven biển tổ chức quan sát và huấn luyện kỹ thuật rà phá. Cục Hậu cần Hải quân và các xưởng, trạm chủ động nghiên cứu, sản xuất khí tài, dụng cụ quan sát, rà phá thủy lôi của địch.

Ngày 2-7-1966, Bộ Tư lệnh Hải quân ra quyết định thành lập Đại đội 8 Công binh chuyên làm nhiệm vụ nghiên cứu, rà phá thủy lôi địch do đồng chí Hoàng Lưu làm Đại đội trưởng. Lực lượng ban đầu của đại đội là 50 người, trong đó có một số giáo viên của Trường Sĩ quan Hải quân làm nòng cốt.

Ngày 3-7-1966, Bộ Tư lệnh Quân chủng Hải quân tiếp tục lập kế hoạch phòng chống địch phong tỏa cảng Hải Phòng và khu Đông Bắc. Bộ Tổng Tham mưu chỉ đạo Bộ Tư lệnh Hải quân tập trung nghiên cứu xây dựng kế hoạch, biện pháp cụ thể, kịp thời tham mưu cho Bộ và chỉ đạo về kỹ thuật chống, rà phá thủy lôi cho các đơn vị, lực lượng vũ trang đồng thời tổ chức các đội tháo gỡ thủy lôi ở những khu vực trọng điểm. Do đã chuẩn bị trước nên cuối tháng 8-1966, Bộ Tư lệnh Hải quân đã tổ chức diễn tập hiệp đồng rà phá thủy lôi với máy bay của không quân và các lực lượng ở khu vực Hải Phòng để rút kinh nghiệm chung. 

Để có kỹ thuật ban đầu về rà phá, tháo gỡ thủy lôi, tháng 9-1966, Quân chủng đề nghị với Bộ Quốc phòng nhờ Liên Xô cử chuyên gia sang giúp huấn luyện tháo gỡ thủy lôi cho 40 cán bộ, chiến sĩ tại cơ quan Bộ Tư lệnh Quân chủng; nhờ Trung Quốc cử chuyên gia sang giúp huấn luyện về rà phá bom, mìn tại Trường Sĩ quan Hải quân.

Ngày 20-10-1966, Quân chủng Hải quân được giao nhiệm vụ chỉ huy quân sự đối với các đoàn tàu vận tải quốc doanh và đánh cá (tổng cộng 170 chiếc, có 8 chiếc của Cục Vận tải đường biển). Quân chủng đã trang bị súng 14,5 mm và 12,7 mm cho các tàu thuyền để sẵn sàng đánh trả máy bay, tàu chiến địch đồng thời hướng dẫn các tàu thuyền tổ chức quan sát, phát hiện máy bay, tàu chiến địch xâm phạm nhằm đánh phá và thả thủy lôi...

Ngày 29-12-1966, Bộ Tư lệnh Hải quân ra quyết định thành lập Ban nghiên cứu kỹ thuật trực thuộc Chủ nhiệm Hậu cần Hải quân để nghiên cứu các loại phương tiện, vũ khí, trang bị của các nước viện trợ nhằm cải tiến cho phù hợp với điều kiện của ta và nghiên cứu cải tiến, chế tạo mới phục vụ cho chiến đấu của Quân chủng. Đầu tháng 1-1967, Bộ Tư lệnh Quân chủng mở được 4 lớp tập huấn cho 112 người ở khu vực Hải Phòng, Quân khu Đông Bắc về quan sát xác định vị trí thủy lôi; mở một lớp lặn mò thuỷ lôi và một lớp kỹ thuật tháo gỡ thủy lôi đồng thời cung cấp một số phương tiện, khí tài rà phá cho các địa phương ven biển.

Như vậy, ngay từ đầu, công tác phòng, chống địch phong tỏa sông, biển bằng thủy lôi và bom từ trường đã được chỉ đạo chặt chẽ, chủ động và chuẩn bị rất tích cực, có phân công nhiệm vụ cho các lực lượng hiệp đồng cụ thể, trong đó, Hải quân giữ vai trò là nòng cốt chủ lực, đột phá, đi tiên phong trong cuộc chiến đấu quan trọng này.

HQVN (Còn nữa)