Phát huy sức mạnh tổng hợp trong rà phá thủy lôi

Quân chủng đã mở hàng chục lớp tập huấn, bồi dưỡng những kiến thức cơ bản về âm mưu, thủ đoạn phong tỏa của địch, về đặc điểm cấu tạo, tính năng tác dụng của vũ khí thủy lôi, bom từ trường của địch, phương châm, biện pháp kỹ thuật và phương thức tổ chức lực lượng của ta chống phong tỏa. Các cơ quan, đơn vị cử hàng trăm lượt cán bộ, chiến sĩ Hải quân đến các địa phương ven biển giúp tổ chức, huấn luyện về kỹ thuật quan sát, phát hiện và cách rà phá, tháo gỡ thủy lôi cho hàng nghìn lượt cán bộ, chiến sĩ dân quân tự vệ, công an vũ trang.

Phòng Bảo đảm hàng hải và Xưởng 48 Hải quân đã gấp rút sản xuất hàng trăm bộ máy đo phương vị, hàng trăm chiếc phao tiêu để trang bị cho lực lượng rà phá thủy lôi của các đơn vị và địa phương. Dọc ven biển từ Quảng Ninh đến Quảng Bình, Vĩnh Linh, Quân chủng Hải quân và Quân khu Tả Ngạn, Quân khu 4 cùng các tỉnh đã tổ chức được hơn 1.000 đài, trạm quan sát thủy lôi, hàng chục trận địa pháo, sẵn sàng đánh trả máy bay, tàu chiến địch và rà phá thủy lôi của chúng. Các quân khu và Cục Vận tải đường biển, Ty Bảo đảm hàng hải Hải Phòng có những đội công binh và lực lượng chuyên trách nghiên cứu rà phá, tháo gỡ thủy lôi, bom từ trường. 

Đội 8 Công binh Hải quân phối hợp với công an vũ trang trục vớt thủy lôi MK-52 tại cửa Nam Triệu, Hải Phòng, ngày 26/6/1972. Ảnh: TL

Do dự báo trước và chủ động tiến hành sớm công tác chuẩn bị nên ngày 9/5/1972, chỉ vài giờ sau khi địch thả thủy lôi ở luồng Nam Triệu (Hải Phòng), Bộ Tư lệnh Hải quân đã điều ngay lực lượng đến rà phá. Cán bộ, chiến sĩ Tàu 150 thuộc Trung đoàn 171 Hải quân đã dũng cảm cho tàu chạy nhiều vòng trên bãi lôi để xác minh và tìm cách rà phá nhưng khí tài mà ta đã có không phát huy tác dụng đối với các loại thủy lôi, bom từ trường mới của địch.

Ngày 10/5/1972, được tin một số xã viên hợp tác xã đánh cá Tràng Cát phát hiện quả thủy lôi ở Tây Bắc Đèn Nơm (lối vào cảng Hải Phòng), Bộ Tư lệnh Hải quân cấp tốc điều một số tàu, ca nô, người nhái, công binh, thợ lặn đến khu vực để tìm cách trục vớt, tháo gỡ. Được bà con ngư dân dẫn đường, sau bốn ngày tìm kiếm, lặn mò vất vả, căng thẳng song với tinh thần dũng cảm, thông minh trong nghiên cứu, tìm tòi, ngày 15/5/1972, đồng chí Trương Thế Hùng cùng một số cán bộ, chiến sĩ thuộc Đội 8 Công binh và đồng chí Vũ Ngọc Vê thuộc Trung đoàn 171 Hải quân đã tháo gỡ thành công, "bắt sống" được quả thủy lôi đầu tiên trong cuộc phong tỏa lần thứ hai của đế quốc Mỹ. Đây là quả thủy lôi MK-52 đã được cải tiến rất tinh vi, nặng tới 544 kg và có sức công phá rất mạnh. Khi được thả xuống nước, có một áp lực lớn tác động đầu nổ sẽ tự động chuyển vào trạng thái chiến đấu. Ngoài nguyên lý nổ do tác động của các trường vật lý, thủy lôi còn được cài đặt chương trình tự nổ hủy nếu sau khoảng 90 ngày kể từ khi được thả không gặp phương tiện tàu thuyền đi qua.

Quả thủy lôi bị “bắt sống” đã lập tức được đưa tới Xưởng 46 Hải quân, nơi các cán bộ kỹ thuật của Quân chủng và một số cán bộ của Viện Kỹ thuật quân sự, Trường Đại học Bách khoa, Bộ Tư lệnh Công binh, Bộ Giao thông vận tải và Cục Công nghiệp TP. Hải Phòng thường trực nghiên cứu để xác định nguyên lý nổ của thủy lôi và thiết kế khí tài rà phá.

Cùng với việc lãnh đạo tập trung nghiên cứu chế tạo phương tiện rà phá mới, Bộ Tư lệnh Hải quân phối hợp với Bộ Tư lệnh Quân khu Tả Ngạn, Cục Vận tải đường biển, các đơn vị lực lượng vũ trang Hải Phòng lãnh đạo các lực lượng tăng cường củng cố mạng lưới quan sát phát hiện thủy lôi, chủ động phát huy sáng kiến, tìm cách phá gỡ thủy lôi, bom mìn bằng cải tiến những khí tài đã có trong cuộc chống phong tỏa lần thứ nhất của địch. Các lực lượng kết hợp các biện pháp dò tìm, tháo gỡ; thả bộc phá, bom chìm, bắn pháo để kích nổ và phóng từ để rà phá thủy lôi. Ngày 16/5/1972, cán bộ, chiến sĩ ta đã phá nổ 3 quả bom từ trường. Từ ngày 24 đến 31/5, ta tiếp tục rà phá nổ được 10 quả nữa.

Mặc cho máy bay địch đánh phá, các đơn vị, lực lượng của ta vừa chiến đấu đánh trả chúng vừa rà phá để nhanh chóng thông luồng đồng thời tích cực tìm đường vòng tránh để bảo đảm cho các hoạt động vận tải; tận dụng mọi phương tiện thô sơ, hiện đại, kết hợp giữa yếu tố sức mạnh con người với trang bị kỹ thuật, kiên trì, bình tĩnh, dũng cảm, bí mật, an toàn; vừa chiến đấu vừa rút kinh nghiệm để đánh thắng cuộc phong tỏa của địch.

HQVN