Một số quy định của Đề án phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng

* Về quan điểm, Đề án xác định:

- Phát triển văn hóa đọc là một trong những nội dung quan trọng của sự nghiệp phát triển văn hóa, giáo dục của đất nước.
- Phát triển văn hóa đọc trên cơ sở khai thác hiệu quả, không ngừng phát triển tri thức, văn hóa của con người và dân tộc Việt Nam; tiếp thu chọn lọc tinh hoa tri thức nhân loại.
- Nhà nước hỗ trợ phát triển văn hóa đọc; đồng thời đẩy mạnh đa dạng hóa, huy động mọi nguồn lực xã hội phát triển văn hóa đọc.

- Các cấp ủy, chính quyền, đoàn thể, tổ chức xã hội, cơ sở giáo dục, tổ chức liên quan, gia đình, cộng đồng có trách nhiệm tham gia, tạo điều kiện thuận lợi để phát triển văn hóa đọc.
* Về mục tiêu chung: Xây dựng và phát triển thói quen, nhu cầu, kỹ năng và phong trào đọc trong mọi tầng lớp nhân dân; nhất là thanh niên, thiếu niên, học sinh, sinh viên; chú trọng người dân ở nông thôn, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn; cải thiện môi trường đọc; góp phần nâng cao dân trí, phát triển tư duy, khả năng sáng tạo, bồi dưỡng nhân cách, tâm hồn, tăng cường ý thức chấp hành pháp luật, hình thành lối sống lành mạnh trong con người, xã hội Việt Nam, đẩy mạnh xây dựng xã hội học tập.

* Về mục tiêu cụ thể:
- Mục tiêu chủ yếu đến năm 2020:
+ Về khả năng tiếp cận, sử dụng thông tin, tri thức: Phấn đấu 80% học sinh, sinh viên và người học khác tại các cơ sở giáo dục được tiếp cận, sử dụng thông tin, tri thức tại các thư viện công cộng, thư viện của các cơ sở giáo dục, văn hóa, khoa học; 20% - 25% người dân ở khu vực nông thôn, 15%-20% người dân ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn được tiếp cận, sử dụng thông tin, tri thức và các dịch vụ liên quan tại các thư viện công cộng, trung tâm học tập cộng đồng, điểm bưu điện - văn hóa xã, cơ quan xuất bản và phát hành.
+ Về nâng cao kiến thức, kỹ năng đọc: Phấn đấu 40%-50% người dân có kỹ năng tiếp nhận và sử dụng thông tin, tri thức qua việc đọc và học tập suốt đời; 85% người sử dụng thư viện (với học sinh, sinh viên là 90%) có kỹ năng tiếp nhận và sử dụng thông tin, tri thức thông qua việc đọc để phục vụ học tập, nghiên cứu, giải trí.
+ Về tăng cường hoạt động thư viện, xuất bản: Phấn đấu đạt mức hưởng thụ bình quân sách là 05 bản/người dân và đạt 01 bản sách/người dân trong hệ thống thư viện công cộng; mỗi người dân trung bình đọc 04 cuốn sách/năm …
- Định hướng đến năm 2030: Người dân có thói quen đọc và kỹ năng tiếp cận, sử dụng thông tin, trí thức tại nơi sinh sống, học tập, công tác. Các chỉ tiêu phát triển văn hóa đọc được duy trì và củng cố. Môi trường đọc tiếp tục được cải thiện. Hoạt động thư viện, xuất bản có khả năng đáp ứng nhu cầu đọc của người dân (bao gồm cả xuất bản phẩm in và điện tử).

* Về nhiệm vụ và giải pháp:
- Đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền. Cụ thể như:
+ Tăng cường thông tin, tuyên truyền nâng cao nhận thức về tầm quan trọng phát triển văn hóa đọc.
+ Huy động sự tham gia hiệu quả của các phương tiện thông tin, truyền thông với nhiều hình thức đa dạng, phù hợp. Khuyến khích các phương tiện thông tin đại chúng có chuyên mục thường kỳ về văn hóa đọc và phát triển văn hóa đọc.
+ Biểu dương, khen thưởng tổ chức, cá nhân đóng góp tích cực phát triển văn hóa đọc; tôn vinh người đọc có hiệu quả.

- Xây dựng thói quen, trang bị kỹ năng và phương pháp đọc:
+ Tăng cường vận động, khuyến khích mọi tầng lớp nhân dân, nhất là học sinh, sinh viên, cán bộ, công chức, viên chức xây dựng, duy trì thói quen đọc phù hợp.
+ Huy động sự tham gia, phối hợp triển khai có hiệu quả của các cơ quan, tổ chức liên quan trong việc xây dựng, duy trì thói quen đọc (nhà trường, thư viện, nhà xuất bản, nhà sách...) và tăng cường vai trò của gia đình.
+ Hướng dẫn kỹ năng và phương pháp đọc phù hợp từng nhóm đối tượng, chú trọng đối tượng học sinh, sinh viên; định hướng và thúc đẩy xu hướng, thị hiếu đọc lành mạnh.
- Hoàn thiện cơ chế, chính sách và đẩy mạnh xã hội hóa. Cụ thể như:
+ Xây dựng và triển khai hiệu quả chính sách thu hút nguồn lực trong và ngoài nước tham gia phát triển văn hóa đọc.
+ Đẩy mạnh triển khai các chương trình, đề án liên quan đến phát triển văn hóa đọc; trong đó xác định cụ thể các nội dung, mức độ liên quan để triển khai việc lồng ghép phù hợp, hiệu quả.+ Đẩy mạnh phát triển thư viện tư nhân, tủ sách dòng họ, tủ sách gia đình, tủ sách khuyến học; hỗ trợ nâng cao chất lượng nhân lực trong hệ thống thư viện tư nhân và loại hình tủ sách; bổ sung tiêu chí về tủ sách gia đình thành tiêu chuẩn xét công nhận gia đình văn hóa.+ Khuyến khích, tạo điều kiện phát huy vai trò của doanh nghiệp và cơ sở khác hoạt động phát hành, kinh doanh xuất bản phẩm đối với phát triển văn hóa đọc.

- Mở rộng hợp tác quốc tế. Cụ thể như:
+ Tăng cường giao lưu văn hóa; đẩy mạnh quảng bá các tác phẩm có giá trị của Việt Nam ra nước ngoài, lựa chọn các tác phẩm có chất lượng của nước ngoài để giới thiệu, phổ biến tại Việt Nam.
+ Phối hợp tổ chức, tham gia sự kiện quốc tế liên quan đến phát triển văn hóa đọc. Tranh thủ hỗ trợ của nước ngoài trong triển khai thực hiện Đề án.
- Nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống thư viện công lập, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin.
- Nâng cao chất lượng nội dung và hình thức xuất bản phẩm.

* Nguồn kinh phí thực hiện Đề án: Từ nguồn ngân sách Nhà nước theo quy định về phân cấp ngân sách Nhà nước; các nguồn tài trợ, hỗ trợ của các tổ chức, cá nhân trong nước, ngoài nước và các nguồn huy động hợp pháp khác.

* Tổ chức thực hiện: Đề án đã quy định cụ thể trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương trong việc thực hiện Đề án phát triển văn hóa đọc. Trong đó, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì, phối hợp tổ chức triển khai thực hiện Đề án.

Nguyễn Đức Hải (TH)